بزرگنمایی:

ابتدای سال 1401 و بعد از پیشنهاد یکی از جوانان مبنی بر تهیه پادکست‌هائی در رابطه با احزاب سیاسی، این ایده در واحد انتشارات حزب اراده ملت ایران شکل گرفت که با توجه به منابع موجود، جای کتابی ساده و موجز اما کامل در حوزه تاریخ احزاب سیاسی ایران خالی است. لذا جلساتی با اساتید صاحب‌نظر برگزار شد تا شاید بتوانیم این نقیصه را جبران نمائیم. 
بعد از ساعت‌ها تفکر و تعمق و بررسی الگوهای موجود، تصمیم نهایی بر این شد که کتابی در چهار جلد مجزا و بر اساس روند تاریخی به این موضوع اختصاص یابد. الگوی کار نیز نمونه کتاب‌های تاریخ برای جوانان و نوجوانان نشر ققنوس قرار داده شد که نثری روان همراه با توضیحات ساده و موجز داشتند.
برای اینکار گروهی پنج نفره از جوانان در قالب کارگروه تاریخ احزاب سیاسی ایران در حزب شکل گرفت و ایشان تحت نظارت یک استاد شناخته شده تاریخ، کار بررسی منابع و مأخذ را برای تدوین این مجموعه چهار جلدی آغاز کردند.
با توجه به کثرت منابع و مأخذ و وسواس‌هائی که معمولاً در این‌گونه کارها وجود دارد، فرایند تدوین این مجموعه چهار جلدی به طول انجامید. لذا بر آن شدیم با استفاده از فضایی که نشریه حزب در اختیار ما قرار می‌داد، بخش‌هایی از این کتاب را به‌تدریج برای خوانندگان محترم منتشر کنیم تا زمانی که متن کامل کتاب‌ها آماده شود.

از زمان صدور فرمان مشروطیت در سال 1285 خ تا سال 1357 خ در مجموع 24 دوره مجلس شورای ملی تشکیل شد که به دلایل مختلف کشور بی‌ مجلس می‌ ماند.
پس از امضای فرمان مشروطیت در 15 مرداد سال 1285 مجلسی موقت موسسان عالی اول تشکیل شد تا برای انتخابات نظام ‌نامه تهیه کند. در نهایت مصوب شد تا انتخابات ایالتی در دو مرحله انجام شود: در مرحله نخست انجمن‌های ایالتی تشکیل و پس از آن از میان برگزیدگان آن مجلس، نمایندگانی به مجلس شورای ملی در تهران انتخاب شوند؛ البته به جز تهران که انتخابات در آن تک‌ مرحله‌ای بود.
نخستین دوره مجلس شورای ملی ایران در روز 14 مهر 1285 / 7 اکتبر 1906 میلادی به عنوان یکی از نخستین پارلمان‌های غیر اروپایی با 156 نماینده -60 نماینده از تهران و 96 نمایده از دیگر ایالت‌های کشور- گشایش یافت و در تیرماه 1287 با حمله تیپ روس-ایرانی قزاق و بمباران ساختمان مجلس به تعطیلی کشیده شد.
در دوره فترت اول که به استبداد صغیر معروف است، پس از به توپ بسته شدن مجلس و موفقیت محمدعلی‌شاه در به تعطیلی کشاندن دوره یکم مجلس شورای ملی، تلاش کرد تا با حمایت همه نیروهای غیر مشروطه ‌خواه، و هم‌ چنین نقش‌آفرینی مشروعه‌ خواهان (به رهبری شیخ فضل‌الله نوری)، «مجلس شورای کبرای مملکتی» مرکب از «مردمان عاقل و نوکران مجرب»- از علما، بازاریان، درباریان، و اعیان- را جایگزین نهاد نوپای مجلس شورای ملی کند. این تصمیم در ظاهر در پاسخ به تلگراف‌ها از ایالات، و به خواست و پیشنهاد اقشار مردم طرفدار حکومت مشروعه گرفته شد. در روزهای 16 و 28 آبان سال 1287 اجتماعاتی در باغ ‌شاه تشکیل شد و در نهایت محمد علی ‌شاه اعلام کرد که به درخواست مردم از مشروطیت چشم‌پوشی می‌کند.
بدین منظور 15 نفر مامور شدند تا برای مجلس جدید اساسنامه‌ای بنویسند که به تصویب محمدعلی‌شاه رسید و مشیرالدوله مامور تشکیل شورای کبرای مملکت شد. به موجب این اساس‌نامه، وظایفی مانند رسیدگی به عریضه‌های مردم، نظارت بر عملکرد دولت و تصویب برخی قوانین به شرط اجازه و موافقت شاه بر عهده آن شورا گذاشته شد. همه پنجاه عضو این مجلس منصوب محمدعلی شاه بودند و با فتح تهران منحل شد. حسینقلی صدرالسلطنه (حاجی واشنگتن)، میرزا رضا مویدالسلطنه، عین‌السلطنه، کامران میرزا، از اعضای این مجلس بودند. 1
پس از فتح تهران از جمعی تقریبا 500 نفره با شرکت نمایندگان دوره اول، نیروهای بختیاری و مجاهد، و هم‌چنین برخی بازاریان و مشروطه‌خواهان در روز 28 تیرماه 1288خ/27 جمادی‌الثانی1327 ق مجلس عالی دوم/موسسان با شرکت 300 تن تشکیل شد.
این جمع نیز جمعی 25 نفره لایحه‌ای چهار بندی را تهیه کرد و به تصویب شورای عالی رساند که طبق آن محمد‌علی‌شاه از پادشاهی خلع شد، احمدمیرزا شاه شد، عضدالملک نائب‌السلطنه شد، و وزیر جنگ و داخله هم منصوب شدند. مجلس عالی دوم قانون جدید انتخابات را با تصویب 15 نماینده برای تهران، 101 نماینده ایالات، و 4 نماینده اقلیت مذهبی به کار خود پایان داد.
از تعطیلی مجلس اول تا تشکیل مجلس دوم، وقفه‌ای به مدت یک سال و 4 ماه و 21 روز رخ داد. دومین دوره مجلس شورای ملی در روز 24 آبان ماه سال 1288 خ/دوم ذیقعده 1327 بازگشایی شد و نهایتا در روز 26 آذر 1290/26 ذی‌الحجه 1329 به تعطیلی کشیده شد. همان‌طور که پیش‌تر توضیح داده شد با مجلس زیر بار اولتیماتوم روسیه تزاری برای اخراج مرگان شوستر و اختیار تصمیم در مورد استخدام مستشاران خارجی نرفت و معذالک صدراعظم صمصام السلطنه و نایب‌السلطنه ناصرالملک به اتفاق سران بختیاری (امیر مفخم - امیر مجاهد - سردار جنگ- سردار ظفر) مجلس دوم را تعطیل کرده نمایندگان را تهدید و با شرایط روس‌ها موافقت کردند.
از فاصله تعطیلی مجلس دوم تا تشکیل مجلس سوم نیز سه سال وقفه رخ داد. در روزهای ملتهب آغاز جنگ جهانگیر اول، مجلس سوم در روز 14 آذرماه 1293/17 محرم 1333 قمری با حضور احمدشاه قاجار و با حضور شصت و هشت نماینده افتتاح شد. با ورود نیروهای روسیه، انگلیس ،و عثمانی به جنگ و تبدیل ایران به آوردگاه جنگ قدرت‌های خارجی، مجلس سوم نیز کمتر از یک سال دوام پیدا کرد و در روز 21 آبان سال 1294 تعطیل شد.
برای سومین بار بین تشکیل دوره‌های مجلس خلا مجلس رخ داد و پس از پنج سال و 7 ماه، در روز یک تیر سال 1300خ/15 شوال سال 1339ق دوره مجلس چهارم تشکیل شد که تا 30 خرداد سال 1302 فعالیت کرد. بین مجلس چهارم و پنجم نیز 6 ماه وقفه رخ داد. مجلس پنجم شورای ملی در 22 بهمن 1302خ تشکیل شد و تا 22 بهمن سال 1304خ/27  رجب1344 قمری به فعالیت قانونی خود ادامه داد.