فاطمه امامی، فاطمه قدم، مهشید قاسمی
سازمانهای دولتی و اقشار آسیبپذیر
اندیشه
بزرگنمایی:
در این یادداشت مرور بسیار مختصری بر نهادهای دولتی و حکومتی متولی در امور اقشار و زنان آسیبپذیر داریم. بدون تردید در تمامی کشورها نقش دولت بهعنوان متولی اصلی در امر سیاستگذاریهای رفاهی و حمایتی، مهمترین رکن در محور آسیبپذیری اقتصادی و اقشار آسیبپذیر محسوب میشود. در ایران نیز کمک به اقشار آسیبپذیر از جمله زنان، در سایه رویکرد سیاستگذاران، خود را در قالب طرحها و مدلهای مختلف رفاهی و حمایتی نشان میدهد. رویکرد مدیران، درصد و سهم مدیران زن در سیاستگذاریها، تعداد و نوع و نقش نهادهای متولی، میزان بودجهها و مدیریت حاکم بر این نهادها، چگونگی نظارت بر عملکرد آنها و میزان شفافیت و پاسخگویی آنها همگی از جمله عوامل تأثیرگذار در این حوزه هستند. علاوه بر این، چنین نهادهایی با اقدامات و برنامههای مختلفی از جمله اهدای وام به شکل قرضالحسنه در جهت ایجاد مشاغل خانگی و خوداشتغالی، کمکهزینههای (تحصیلی، ازدواج، مسکن، درمان و زیارت) کمکهایی به این اقشار ارائه میدهند. فراهم کردن خدمات مشاوره برای زنان نیازمند و ارائه کمکهزینه سالمندی و روستایی-عشایری از دیگر خدمات این نهادهاست که مشمول زنان آسیبپذیر نیز میگردد. از سوی دیگر قرارگیری تحت پوشش بیمهای و یا اقداماتی چون آموزش و توانمندسازی به جهت آمادگی برای اشتغال نوع دیگری از خدمات این نهادهاست.
اینکه در فرایند ارائه این خدمات، با چه رویکردی و چقدر و چه سهمی به زنان آسیبپذیر میرسد، پرسشهای مهمی هستند که خیلی پاسخ روشنی برایشان نیست. بهطور مثال آیا ارائه این خدمات رفتار تکدیگرانه و غیرمسئولانه نیازمندان را تقویت نموده است یا موجبات توانمندی و میل به استقلال آنها را علیرغم بیبضاعتی و کمبضاعتیشان فراهم کرده است؟ آیا این نهادها در مأموریت و رسالت اصلی خویش؛ یعنی امداد به مستضعفان شفاف و کارآمد و سازنده پیش رفتهاند یا از عدم شفافیت مالی، مدیران ناکارآمد و فعالیتِ غیربهینه رنج میبرند؟ اینگونه پرسشها از جمله ابهامات و انتقاداتی است که پاسخ آنها، میتواند سطح و میزان موفقیت پروژههای حمایتی و کامیابی ما در ریشهکنی فقر و آسیب اقتصادی این قشر را مشخص کند؛ که پرداختن به آنها البته در این مقال نمیگنجد.
بیش از 6 میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور هستند که این تعداد در قالب 2 میلیون و 500 هزار خانوار قرار دارند و خدمات متفاوتی از سازمان بهزیستی دریافت میکنند. تقریباً نیمی از این مجموعه خانوار، تحت پوشش دریافت مستمری هستند. گاهی برخی از این خانوارها تا بیش از 10 سال چشمانتظار ورود به فهرست دریافت مستمری هستند. مستمری پرداختی خانوارهای تکنفره حدوداً 160 هزار تومان است.
این نهادها در سطح قانونگذار، مجری، پشتیبان یا ناظر قرار است که به نفع گروههای آسیبپذیر ایفای نقش کنند. وزارت صنعت معدن تجارت، وزارت تعاون و کار و امور اجتماعی، مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، بهزیستی، کمیته امداد، بنیاد مستضعفین، استانداری، جهاد دانشگاه، سازمان برنامه و بودجه، اداره فنی و حرفهای، تأمین اجتماعی، سازمان زندانها، شهرداریها، بانک کشاورزی، بانک مهر، موسسه تاک و ... از جمله این نهادها و سازمانها در سطوح و لایههای مختلف سیاستی و اجرایی هستند.
- حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی