بزرگنمایی:
به گواه سراسر تاریخ جوامع، قائده تغییر و تحول در ساختارهای حکمرانی “فرا ارادی” است. بدین معنی که تغییر، تحول و تکامل نظامهای سیاسی مبتنی بر خواست، اراده یا اهداف برخی صاحب منصبان یا یک اقلیت نیست.
به گواه سراسر تاریخ جوامع، قائده تغییر و تحول در ساختارهای حکمرانی “فرا ارادی” است. بدین معنی که تغییر، تحول و تکامل نظامهای سیاسی مبتنی بر خواست، اراده یا اهداف برخی صاحب منصبان یا یک اقلیت نیست. انواع ساختارهای سیاسی و ویژگیهای گوناگون صاحب منصبان، تابع اجتناب ناپذیر شرایط و تحولات پویا اجتماعی در دورههای گوناگون میباشد. هیچ اندیشه، ایدئولوژی، هدف، اراده و ... نمیتواند بیتوجه به تحولات عینی اجتماعی پایدار یا کارآمد باشد. چراکه حرکت، تغییر، تحول و تکامل امری فرا ارادی و تابع قوانین حاکم بر روند وقوع پدیده ها در عالم میباشد.
یکی از نواقص مدیریت کلان در کشورهای در حال توسعه این است که اهداف و برنامه ریزی های ملیِ از پیش تدوین شده و اماده، برای پیشگیری از برخی وقایع نامطلوب اجتماعی ندارند و تنها بعد از وقوع یک رخداد نامطلوب به فکر چاره اندیشی میافتند. حضور تودهها در خیابانها یا به بیانی دیگر خیابانهای ناآرام یکی از این رخدادهای نامطوب میباشد. نامطلوب از این جهت که در صورتی که “سازوکار یا نظم حقوقی مستقر کارآمد باشد”، شهروندان نباید برای انتقال مطالبات خود به صاحب منصبان، به خیابان بیایند.
پرسشی که باید مطرح شود، اینکه، چگونه میتوان مانع آمدن شهروندان به خیابانها شد؟ برای پاسخ به این پرسش لازم است پرسش دیگری پاسخ داده شود، چرا شهروندان به خیابانها میآیند؟ کاربردی و سادهترین پاسخ میتواند اینگونه باشد، زمانی که مسیرهای قانونی برای انتقال نظرات و دیدگاهای شهروندان مسدود باشد، خیابان جایگزین مجلس یا دیگر نهادهای مدنی، میشود.
معمولاً برای تبیین شفافتر امور پیچیده انسانی، اجتماعی و مادی به شبیه سازی یا مقایسه روی میآورند. ازاینرو، در این موجز تلاش میشود برای درک و تبیین شرایط پر چالش اجتماعی و انسانی، درک ریشههای مدیریت سیاسی ناکارآمد، انواع و انبوه چالشها و ... سیاست را با بارندگی مقایسه کنیم. به عبارتی، درک و تبیین وقایع اخیر، حضور شهروندان در خیابان یا خیابانهای ناآرام را با آب گرفتگی خیابانها مقایسه میکنیم.
شاید وقایع اخیر که ظاهراً شکلی پیوسته پیدا کردهاند، دلایل قابل درک و طبیعی داشته باشند. اینکه درک، پذیرش و درمان ریشهها و عواملی که منجر به وقوع وقایع پر هزینه و پر مخاطره اخیر، شده است، باید به جد تشویش خاطر صاحب منصبان، کارگزاران و فعالانی باشد که “درک میکنند” تداوم خیابانهای ناآرام چه پیامدهایی میتواند برای مدیریت کلان سیاسی و در نتیجه برای کشور داشته باشد، باشند.
در صورتی که ارادهِ مبتنی بر خرد جمعی (ملی) در رأس مدیریت امور اجتماعی و سیاسی باشد، هیچ جالش سیاسی نیست که نتوان آن را حل و فصل کرد. لاینحل بودن و تداوم برخی چالشهای سیاسی نه در نوع چالش بلکه در ملی نبودن برخی اذهان، ارادهها و اهداف در سطوح گوناگون مدیریت کلان میباشد.
اجازه دهید برای درک کاربردی و شفاف چرایی و تکرار ناآرامی های خیابانی به یک مثال روی بیاوریم. در هر شهری یک سیستم سطحی یا زیر سطحی برای هدایت آب شهر به بیرون از خیابانها وجود دارد. معمولاً قبل از ساخت این گونه سیستمهای هدایت آب شهر به بیرون از خیابانها و معابر شهری یک سری محاسبات از جمله میزان آب مصرفی ساکنان، صنایع، میزان بارندگی سالانه، میزان توسعه شهر در آینده و ... میشود.
امری رایج است که در برخی از شهرها محاسبات اولیه برای ساخت سیستم هدایت آب به بیرون شهرها، دارای برخی نواقص باشد. مثلاً خطای محاسبه در میزان رشد و توسعه شهر، میزان بارندگی سالانه، تغییرات جوی و... از جمله دلایلی است که باعث میشود تا در برخی شهرها در فصل بارندگی در خیابانها و معابر آب گرفتگی و سیل ایجاد شود. به عنوان مثال وقتی میزان بارندگی بیشتر از ظرفیت و حجم سیستم هدایت آب به بیرون شهر باشد، به دلایل طبیعی آب خیابانها را فرا میگیرد. همانگونه که میدانیم آب گرفتگی معابر بستر انواع آسیبها به شهروندان و خسارتهای گزاف به شهر میشود.
امری کاملان طبیعی و اجتناب ناپذیر است که در شرایاطی که انبوه و انواع چالشها (میزان بارندگی) فراتر از تحمل و توان (ظرفیت سیستم هدایت آبهای اضافه به بیرون شهر) شهروندان باشد، شهروندان به خیابانها میآیند (آب گرفتگی و سیل در معابر و خیابانها).
پر بیراه نیست اگر گفته شود که “منطقِ راهکارها و روشهای” پیشگیری و مقابله با آب گرفتگی و سیل در خیابانها با پیشگیری از حضور شهروندان در خیابانها مشترک میباشد. کم هزینه، کاربردی، منطقی، انسانی و اخلاقی ترین شیوه پیشگیری از حضور شهروندان در خیابانها، “حکمرانی ملی” است. حکمرانی ملی بدین معنی که صاحب منصبان (ساختار تصمیم گیری کلان) در همه سطوح، بهبود زیست شهروندان ایران زمین و نه انواع اهداف غیرملی، را تنها هدف و وظیفه خود تلقی کنند.
مهندسی و ساخت سیستم هدایت آب به بیرون شهر در شهرهای توسعه یافته و خرد بنیاد معاصر با شیوههای رایج ساخت سیستم هدایت آب به بیرون شهر که در قرون پیش استفاده میشد، بطور اجتناب ناپذیری منجر به سیل میشود.
حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی