“تحلیل انتخابات آخر: پیروزی حاشیه بر متن و پیامدهای تغییرات منطقهای”
ویژه نامهها
بزرگنمایی:
ما با ماهیت حکومت فعلی مشکلی نداریم و همواره در این میان اصلاحطلبان را نقد کردهایم. نقد عمدهی ما به شکل حکومتهای مستقر در جغرافیای ایران بازمیگردد که به باور ما با این جغرافیا و فرهنگ همخوانی ندارد. در انتخابات اخیر، تفاوت چشمگیری میان آرای آقای پزشکیان و سایر کاندیداها، بهویژه آقای جلیلی، وجود داشت. این نتیجه بهطور کلی در تحلیلها مغفول مانده است و من با عبور از جزئیات آماری به بررسی آن میپردازم.
مجید خلفی
ما با ماهیت حکومت فعلی مشکلی نداریم و همواره در این میان اصلاحطلبان را نقد کردهایم. نقد عمدهی ما به شکل حکومتهای مستقر در جغرافیای ایران بازمیگردد که به باور ما با این جغرافیا و فرهنگ همخوانی ندارد. در انتخابات اخیر، تفاوت چشمگیری میان آرای آقای پزشکیان و سایر کاندیداها، بهویژه آقای جلیلی، وجود داشت. این نتیجه بهطور کلی در تحلیلها مغفول مانده است و من با عبور از جزئیات آماری به بررسی آن میپردازم.
پیروزی اصلاحطلبان یا تغییری بنیادی؟
نکتهی اصلی این است که پیروزی در انتخابات اخیر نه برای جریان اصلاحطلبی و نه برای کلیات نظام بوده است. بررسی آراء در آذربایجان (کلیهی استانهای شمال غربی)، سیستان و بلوچستان، غرب استان تهران، نوار زاگرس، و استان خوزستان نشان میدهد که اختلاف آرای پزشکیان از مجموع اختلاف آراء مأخوذهی کل کشور بیشتر است. این مسئله نشان میدهد که برای اولین بار در ساختار جمهوری اسلامی، حاشیهی قدرت بر متن و مرکزیت قدرت پیروز شده است. این پیروزی تأثیر مستقیمی بر تمامی جریانهای تحولخواه و حقطلب داشته است.
تحلیل آماری نمونهها
بهعنوان مثال، در شهرستان طارم از استان زنجان، در حالی که مجموع آرای کاندیداهای اصولگرایان و اصلاحطلبان در انتخابات مجلس حدود 17 هزار رای بود، در انتخابات ریاستجمهوری آقای پزشکیان حدود 20 هزار رای به دست آورد. این آمار نشان میدهد که نهتنها اصلاحطلبان و اصولگرایان، بلکه جمع کثیری از تحریمیها نیز به پزشکیان رای دادهاند. بنابراین، این آرا را نمیتوان صرفاً متعلق به سبد اصلاحطلبان دانست، چرا که عمدهی اصلاحطلبان انتخابات را تحریم کرده بودند. در استان زنجان، حضور شخصیت ملی مانند دکتر حکیمیپور در رأس ستاد مسعود پزشکیان باعث شد اصلاحطلبان پس از 15 سال شکست در برابر اصولگرایان، بتوانند برندهی میدان انتخابات شوند.
ضرورت توجه به مناطق حاشیه
این انتخابات، آخرین فرصت نظام برای توجه به مناطق حاشیه است. در صورت عدم توجه، قطعاً با یک بحران سیاسی مواجه خواهیم شد. امروز بسیاری از فعالان و مشارکتکنندگان در انتخابات با نقدهای اساسی مواجه هستند و از آنها پرسیده میشود که چرا مجدداً به نظام فرصت بقا دادهاند.
تغییرات جهانی و منطقهای
دنیا به سمت تغییرات اساسی حرکت میکند؛ چه این تغییرات دلخواه ما باشند و چه نباشند. این مسئله از دید بسیاری از روشنفکران داخلی مغفول مانده است. تغییرات در سوریه و کریدور زنگهزور نمونههایی از این تغییرات هستند. برای مثال، ترکمنها در ارتش آزاد سوریه علیه اسد جنگیدهاند و کردها دوشادوش اسد ایستادهاند. تصور کنید اگر جای این دو قومیت عوض میشد، روشنفکران پایتختنشین چه هجمههایی علیه فعالان مدنی ترک به راه میانداختند.
مسئلهی آذربایجان و نقش سپاه
نگاه به مسئلهی آذربایجان و تأثیر مسائل منطقهای بر موضوعات داخلی نیازمند نگاهی نو و تعبیری تازه است. اخیراً در شعبهی استانی حزب در زنجان، در پی صدور بیانیهای در حمایت از سپاه پاسداران، تذکر آییننامهای به شعبه داده شد. این در حالی است که نقش سپاه در استانهای غرب و شمالغرب کشور متفاوت از سایر مناطق است. سپاه از مردم این مناطق در برابر تروریستها حمایت میکند. توجه داشته باشید که هیچ یک از تیپها و لشکرهای نظامی کشور در این مسئله درگیر نبوده و تنها جوانان منطقه در این درگیریها شهید میشوند.
درخواست از دفتر سیاسی حزب
نتیجتاً، نگاه ما به این موضوع متفاوت است و ایرادی که گرفته شد صرفاً آییننامهای بود. اما آیا همان شعبه در حمایت از موضوعات دیگر، مانند زنان، که در صلاحیت دفتر سیاسی است، با هجمه و تذکر مواجه شد؟
ما از دفتر سیاسی حزب انتظار داریم که پیشروتر از شعبهها حرکت کند و نسبت به کنشها و واکنشهای ملی و منطقهای، رویکردی فعالتر اتخاذ کند.
- حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی