بزرگنمایی:

مصطفی خرمی 
فعالیت های سیاسی به پشتوانه دانش، اندیشه و با تلاش مجموعه ای از افراد و گروه ها، می توانند سمفونی‌ از تفاوت و تعادل را در ساختار سیاسی یک جامعه به اجرا بگذارند. این توانایی در اجرای وظایف و تأثیرگذاری در تصمیم‌گیری‌های سیاسی، می توانند همچون نغمه‌هایی زیبا و جذاب، جامعه را به سوی پیشرفت و توسعه هدایت کنند یا بالعکس آن را از ریل پیشرفت و تعادل خارج کنند. 
نهادمندی سیاسی به معنای توانایی نهادهای سیاسی برای انجام وظایف و مسئولیت‌های خود در یک جامعه است. این نهادها شامل احزاب سیاسی، سازمان‌های دولتی، مجلس، دولت، رسانه ها و دیگر سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با فعالیت‌های سیاسی و حکمرانی را شامل می شوند. توانمندی این نهادها در انجام وظایف خود و تأثیرگذاری در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجرای آنها، اهمیت بسیاری در ساختار سیاسی یک کشور دارند که هر یک از آنها در جای خود قابل بررسی است. 
شکل گیری و نهادینه شدن  احزاب به عنوان پدیده ای نو در عرصه  سیاست و حکومت در غرب و به دنبال آن در سراسر گیتی گسترده شد و با توسعه سیستم‌های حکمرانی و نوسازی اجتماعی تحولات مختلف را در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را در طول تاریخ رقم زده اند و فضای سیاسی را به سمت گفت و گو، رقابت مسالمت آمیز و کاهش خشونت و جنگ های داخلی سوق داده اند.
در کشور ما نیز تحزب و فعالیت‌های حزبی از زمان انقلاب مشروطه [ ملک الشعرا بهار در کتاب تاریخ مختصر احزاب پیدایش نخستین احزاب به معنای امروزی آن را مربوط بعد از انقلاب مشروطه ایران می داند]  با پیدایش دولت نوین به این سمت تاریخی پرفراز و فرود داشته که تحت تأثیر عوامل مختلف، نگاه‌های متنوعی را در زمان های مختلف تجربه کرده است. ولی امروز علی الرغم کارکردهای مثبت تحزب که می تواند به عنوان یکی از وزنه های موثر برای تعادل ساختار سیاسی و نهادهای قدرت عمل کند، متاسفانه نگاه چندان مثبتی نسبت به آن وجود ندارد و احزاب در ایران بیشتر کارکرد انتخاباتی دارند و تنها در زمان انتخابات کره کره های خود را بالا می دهند و پس از فروکش کردن تب آن و مستقر شدن دولت یا مجلس کره کره ها را پایین می کشند و بقیه سال را بصورت منفعل سپری می کنند. در جایی که احزاب باید در طول سال به طور فعال و مستمر فعالیت کنند  و ارتباط خود را با جامعه هدف حفظ نموده و در پی ارائه ایده‌ها و راهبردها، و ترویج آگاهی سیاسی باشند.
در ساختار سیاسی پیچیده امروز حضور احزاب سیاسی به عنوان یکی از اصلی‌ترین نهادهای سیاسی، اهمیت بسزایی در عرصه سیاست‌گذاری و اجرا دارند. این احزاب نه تنها می توانند نماینده‌ی گروه‌ها و اقشار مختلف جامعه هستند، بلکه بیانگر دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و اهداف مختلفی هستند که باید در فرآیند سیاسی مورد توجه قرار گیرند. 
به طور کلی، تاکید بر حضور احزاب در یک ساختار سیاسی می‌تواند به تنوع و تعادل سیاسی کمک کند و فرصت‌های بیشتری برای مشارکت شهروندان در فرآیند تصمیم‌گیری فراهم نماید. در همین حال لازم است احزاب به منظور ارائه‌ی بهترین نسخه خود به جامعه و حفظ منافع عمومی، به تعهد و شفافیت در عملکردشان نیز توجه نمایند. 
بنابراین، توازن بین نهادهای سیاسی یک کشور، می‌تواند به توسعه پایدار جامعه کمک کند و با در نظر گرفتن کثرت گرایی سیاسی از ایده های گوناگون برای ساختن جامعه ای بهتر و پویاتر استفاده نماید. 
در مقابل، اگر یک فرد مستقل و بدون پشتوانه تشکیلاتی به قدرت برسد، ممکن است با چالش‌های بیشتری مواجه شود. این فرد احتمالاً به نیروهای شایسته و کاردان جهت به کارگیری در زیر مجموعه خود برای اجرای برنامه ها و تدوین راهبردها دسترسی کمتری خواهد داشت و همین موضوع او را در مقابل چالش ها و مسائل احتمالی آسیب پذیرتر می کند. 
در خصوص یک جامعه غیرحزبی یا دارای احزاب ضعیف، می‌توان گفت که در این شرایط، احزاب سیاسی کمترین تأثیر و توانمندی بر فرآیندهای سیاسی و تحرک اجتماعی را دارند. در چنین جوامعی، ممکن است احزاب سیاسی نتوانند نیازها و مشکلات واقعی جامعه را به خوبی شناسایی کرده و برنامه‌ها و راهبردهای مناسب را برای حل آن‌ها ارائه نمایند . عدم وجود احزاب قوی و پویا منجر به کاهش تنوع، افزایش انحصار، نبود غنای سیاسی، افزایش تنش و فشار از مرکز قدرت، و کاهش میل مردم در تصمیم‌گیری‌های سیاسی را به همراه خواهد داشت. این وضعیت ممکن است باعث افزایش ناکارآمدی و فساد در یک نظام سیاسی شود و به تعادل و پایداری سیاسی زیان برساند. 
فعالیت سیاسی چارچوب مند در قالب حزب به عنوان یک رویکرد قانونی و مشروع در حوزه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های عمومی بهتر مورد تأیید و حمایت قرار می‌گیرد و البته ارزیابی گروه های سیاسی  در چنین شرایطی نیز بهتر امکان پذیر خواهد بود در حالی که فعالیت سیاسی غیرچارچوب مند و محفلی ممکن است با خطرات و عواقب منفی ناشی از نقض قوانین، عدم شفافیت و عدم پاسخگویی روبه رو شوند و در نهایت نمی توان ارزیابی درستی از عملکرد آنها نیز ارائه داد. 
کسی که خارج از چارچوب های شناخته شده سیاسی و بدون پشتوانه تشکیلاتی به قدرت می رسد قاعدتا در برخورد با چالش‌های قدرت آسیب پذیر تر خواهد بود و بالانس قدرت برایش دشوارتر می شود و البته جامعه هم در صورت اشتباه قدرت مستقر نمی داند پس از پایان دوره او یقه کدام نهاد حقوقی یا حزب را بگیرد.  پس در چنین شرایطی، فرد یا گروه مورد نظر بایستی با دقت بیشتری به شناسایی نیازها و مشکلات جامعه، جذب نیروهای کاردان و شایسته، و ایجاد یک ساختار سازمانی مناسب توجه کنند  و از آن به عنوان پشتوانه خود بهره ببرند  تا بهتر بتوانند ساختارهای اجتماعی و سیاسی را کنترل کنند و موقعیت خود را استحکام بخشند. 
در واقع، ساختارمندی فعالیت‌های سیاسی و توان افزایی احزاب به عنوان یک ضرورت دارای یک فرایند چند سویه و پیچیده است که نیازمند همکاری و تعامل میان دولت، فعالین سیاسی و جامعه است. این همکاری چند جانبه می تواند به توسعه یک جامعه حزبی و تحول در فرهنگ سیاسی جامعه منجر ‌شود و در نهایت به تقویت دموکراسی، افزایش مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های سیاسی، و بهبود عملکرد احزاب سیاسی منجر شود.
از یک طرف دولت نقش مهمی در فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت‌های سیاسی و توان افزایی احزاب  برعهده دارد. دولت با ایجاد فضای لازم و میدان دادن به احزاب و مشارکت آنها در قدرت و فرایند تصمیم‌گیری سیاسی و ترویج فرهنگ همکاری و تعامل اعضای جامعه را به فعالیت های سیاسی در چارچوب احزاب ترغیب نماید.
از سوی دیگر، فعالین سیاسی و احزاب نیز باید به توسعه ساختارهای داخلی خود، ترویج ایده‌های نو و ایجاد برنامه‌های عملی برای حل مشکلات جامعه توجه کنند. ایجاد ارتباط فعال با مردم، ترویج آگاهی سیاسی، و ارائه راهبردهای واقع‌گرایانه برای توسعه جامعه نیز می‌تواند به توان افزایی و ارتقاء جایگاه احزاب و تحقق اهداف سیاسی آنها کمک کند.
در ادامه راه امید است فعالین سیاسی و ستادی به سمت توانمندسازی احزاب و ترویج فعالیت حزبی حرکت کنند و همچنین دولت به احزاب توجه بیشتری کند و به تقویت و توسعه نهادهای سیاسی برای افزایش مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی تلاش خود را به کار بندد.