بزرگنمایی:
در نیمه دوم قرن نوزده، جوامع غربی به این نتیجه رسیدند که فعالیتهای اقتصادی و صنعتی بر محیطزیست تأثیرگذار میباشد که منجر به بحرانهای اکولوژیک و اجتماعی میشوند.
در نیمه دوم قرن نوزده، جوامع غربی به این نتیجه رسیدند که فعالیتهای اقتصادی و صنعتی بر محیطزیست تأثیرگذار میباشد که منجر به بحرانهای اکولوژیک و اجتماعی میشوند.
از این رو اتحادیه بینالمللی حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی (IUCN، راهبردهای جهانی از محیط زیست و منابع طبیعی با هدف کلی دستیابی به توسعه پایدار را از طریق حفاظت از منابع حیاتی (زنده) را ارائه کرد، مورد توجه جدی و اساسی اندیشمندان و متفکران توسعه قرار گرفت. اصطلاح توسعه پایدار (Sustainable development) نخستین بار توسط باربارا وارد، در اعلامیه کوکویاک درباره محیط زیست و توسعه به کار رفت. اعلامیه کوکویاک (توسط جمع مشهوری از دانشمندان بین المللی و سیاستمداران در سال 1974) جنوب را به توسعه انسانی و به خود اتکایی فرا خواند.
توسعه پایدار توسعهاى است که نیازهای نسل حاضر را بدون به خطر انداختن توانایی نسلهای آینده برای رفع نیازهای خود تأمین کند. این توسعه نیاز به رویکرد برنامه ریزی محیط زیستی دارد که در آن، در همه سطحهای مجاز از توسعه پایدار نگهداری شود.
اهداف توسعه پایدار که به عنوان اهداف جهانی شناخته میشوند، در سال 2015 توسط سازمان ملل متحد به عنوان یک فراخوان جهانی حفاظت از زمین، تصویب شد. اهداف توسعه پایدار سازمان ملل تلاشی چندجانبه است تا کره زمین را به سمت پایداری و تاب آوری سوق دهد. توسعه پایدار فرصت های جدیدی از قبیل توسعه فراگیر، توسعه جهانی، توسعه یکپارچه، توسعه محلی و توسعه فناوری را نیز فراهم میآورد. همه کشورهای عضو سازمان ملل باید تلاش کنند تا سال 2030 به اهداف و شاخص های توسعه پایدار در سه سطح ملی، منطقه ای وبین المللی دست یابند. کشور ها باید برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت خود را بر اساس اهداف توسعه پایدار تنظیم نمایند. این اهداف منجر به یک سری تغییرات اساسی جهانی خواهد شد.
هفده هدف توسعه پایدار عبارتاند از:
1- ریشهکنکردن فقر 2- ریشهکنکردن گرسنگی 3- سلامتی و تندرستی 4- آموزش با کیفیت 5- برابری جنسیتی 6- آب تمیز و سیستم تخلیه فاضلاب 7- انرژی مقرون به صرفه و پاک 8- کار شایسته و رشد اقتصادی 9- صنعت، نوآوری و زیرساخت 10- کاهش نابرابری 11- شهرها و جوامع پایدار 12- مصرف و تولید مسئولانه 13- اقدام برای جلوگیری از تغییرات آب و هوایی 14- زندگی زیر آب 15- زندگی در خشکی 16- صلح، عدالت و نهادهای قوی 17- مشارکت برای رسیدن به اهداف
در ایران، شورایعالی حفاظت محیطزیست بهعنوان مرجع اصلی پیگیری توسعه پایدار، فعالیت خود را آغاز کرد. اولین اقدام عملی در این ارتباط، تشکیل کمیته ملی توسعه پایدار با حضور نمایندگان دستگاههای اجرایی ذیربط بود.
در همه کشورها برای رسیدن به شاخص توسعه پایدار چالشهایی وجود دارد، چالشهایی از قبیل وابستگی به درآمد نفت، نا آگاهی اقشار مختلف نسبت به این اهداف و همچنین مشکلات محیط زیستی از قبیل از بین رفتن جنگلها، نمونههایی از معضلات پیش رو برای رسیدن به این اهداف در کشور ما هستند. برنامه ریزی در حوزه محیط زیست برای رسیدن به توسعه پایدار یک نیاز اساسی در ایران است که متأسفانه همیشه مغفول مانده است.
در برنامهریزیهای صورت گرفته در ایران و اصول توسعه پایدار تفاوتهای چشمگیری وجود دارد که نشان میدهد بیشتر فرایندهای برنامهریزی در چارچوب شاخصهای توسعه پایدار نیست. اگر چه در برخی از شاخصها مانند کشاورزی و ریشهکنکردن بیسوادی رشد داشته است اما در برخی شاخصها مانند برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران در همه سطوح، دسترسی به فناوری انرژی پاک، رشد بسیار اندک و ناچیزی داشته است.
مهشید قاسمی
- حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی