بزرگنمایی:

انسان‌ها به صرف انسان بودن واجد حقوقی فردی و اجتماعی هستند که از بدو تولد برایشان به رسمیت شناخته شده است و بخشی از آنها در اعلامیه‌‌های سازمان ملل متحد به تصویب جهانی رسیده و مشهور هستند. اما در کشورهای مختلف در کسب این حقوق به زنان بیش از مردان ستم می‌شود. آنچه که جنسیت نامیده می‌‌شود و امری اجتماعی- فرهنگی است و نه زیست شناختی، موجب این ستم و پیدایش نابرابری است. از جمله حقوق مورد ستم و تبعیض زنان می‌توان حق خودمختاری بر بدن خویش، حق رای، حق کار، حق استقلال، حق دستمزد برابر برای کار برابر، حق مالکیت بر دارایی خویش، حق ارث، حق تحصیل و کسب انواع مهارت ها، حقوق سرپرستی فرزند، ازدواج و طلاق، و نیز آزادی های فرهنگی و عقیدتی را نام برد. 
ایده تعیین یک روز معین و اختصاص آن به زنان، پس از گسترش حرکت‌‌های مطالبه‌گر حقوق زنان و جنبش‌های کارگری عدالت‌طلبانه اواخر قرن 19 و آغاز قرن بیستم در آمریکای شمالی و اروپا پدید آمد. نخستین مراسم روز زن در 1909 در آمریکا برگزار شده بود. در کنگره جهانی سال 1910 سوسیالیست‌‌ها در دانمارک، مقرر شد یک روز به عنوان روز جهانی زن برای برابری حقوق شغلی و آموزشی، و حق رای زنان تعیین شود. یک سال بعد این ایده چنان گسترش عمومی یافته بود که در کشورهای اروپایی بویژه در آلمان و همسایگانش راهپیمایی‌های بزرگی برای کسب حقوق برابر شغلی زنان و حق رای برگزار شد. برگزاری اتفاقی اولین مراسم روز زن در روز 8 مارس 1914 در آلمان برای کسب حق رای و سپس راهپیمایی نان و صلح زنان روسیه در 8 مارس 1917 (به گاهشماری قدیم روسیه) که باعث استعفای تزار و مقدمه‌ای برای انقلاب اکتبر شد باعث ماندگاری روز 8 مارس و ارجاع به این روز در سال‌های بعد شد، به‌‌گونه‌ای که بعدها روز 8 مارس در روسیه کمونیستی و کشورهای بلوک شرق روز زن و تعطیل ملی شناخته شد. موج اول جنبش‎های فمینیستی در غرب، باعث کسب حق رای برای زنان در کشورهای مختلف شد اما جنگ‌های جهانی اول و دوم از 1914 تا 1945 این موج را متوقف ساخت. با این حال، جنگ‌‌های جهانی باعث مشارکت بیشتر زنان در نقش‌‌های سنتی مردانه شد و افکار سنتی را بیش از پیش به نفع برابری حقوقی زنان تغییر داد. 
پیدایش موج دوم جنبش‌های فمینیستی در دهه 60 میلادی در اروپا، باعث گسترش نقش اجتماعی زنان و آزادی‌های حقوقی و کاهش تبعیضات جنسیتی شد. در همین راستا در اروپا مجدداً روز زن در دهه 70 میلادی و از سال 1975 توسط سازمان ملل متحد مورد توجه قرار گرفت. سازمان ملل متحد در سال 1977 روز 8 مارس را رسماً ‌‌"روز جهانی توجه به حقوق زنان و صلح جهانی‌‌" نامگذاری کرد و از آن پس این روز گرامی داشته می‎شود. روز 8 مارس از دهه 80 خورشیدی در ایران نیز مورد توجه کنشگران مدنی و فعالان حقوق زن قرار گرفته است. برگزاری گسترده مراسم یکصدمین سال روز جهانی زن در سال 2011 در کشورهای جهان، باعث توجه مجدد به حقوق زنان در سراسر جهان شد.

توجه سازمان ملل متحد به موضوع خشونت علیه زنان
کوشش‌‌های جهانی برای رفع تبعیض و کسب حقوق زنان از قرن 19 آغاز شد. شورای بین المللی زنان نخستین سازمان غیر دولتی بین‌‌المللی بود که در سال 1888 به نمایندگی از 53 سازمان زنان از 9 کشور تشکیل شد و امروز در وضعیت مشورتی برای شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل در بالاترین سطح قرار دارد و 70 کشور عضو آن هستند. پس از جنگ جهانی دوم، اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب سال 1948 بر‌‌"حقوق برابر زن و مرد‌‌" تاکید کرد. در سال 1979 در مجمع عمومی سازمان ملل، اعلامیه‌‌"رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان‌‌" تصویب شد. این اعلامیه که منشور حقوق زنان توصیف می‌‌شود، در سال 1981 لازم الاجرا شد. با این حال ایران از معدود کشورهایی است که آن را نپذیرفته است. این منشور هرگونه تمایز، محدودیت یا محرومیتی که بر پایه جنسیت ایجاد شود را ممنوع نموده و بر آزادی‌‌های اساسی زنان در زمینه های گوناگون تاکید دارد و کشورهای عضو را موظف نموده است تا برابری جنسیتی را در قوانین داخلی خود قید نموده، قوانین تبعیض آمیز را لغو نمایند، و برای محافظت از زنان در برابر تبعیضات، قوانین لازم را وضع نموده و دادگاه هایشان این برابری‌‌ها را تضمین نمایند.
در دهه‌‌های اخیر، سازمان ملل متحد و صلیب سرخ جهانی توجه جامعه جهانی را متوجه خشونت علیه زنان به اشکال مختلف و حقوق زنان آواره در جنگ‌‌ها، زنان زندانی، زنان همسر و فرزند از دست داده، توانمندسازی زنان و کوشش برای برابرسازی حقوق زنان نموده‌‌اند.
اعلامیه ‌‌"منع خشونت علیه زنان‌‌" مصوب سال 1993 توسط سازمان ملل، خشونت علیه زنان را اینگونه تعریف کرده است: ‌‌"هر گونه اقدام خشونت‌آمیز جنسیتی که منجر به، یا ممکن است منجر به آسیب جسمی، جنسی یا روانی شود، از جمله تهدید به چنین اعمالی، و نیز سلب اجباری یا قراردادی آزادی، که چه در زندگی عمومی چه زندگی خصوصی رخ دهد‌‌". بر اساس این اعلامیه، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1999، روز 25 نوامبر هر سال را ‌‌"روز جهانی پایان دادن به خشونت علیه زنان‌‌" نامگذاری نموده است. بنا بر این اعلامیه هرگونه خشونت جسمی، جنسی یا روانی در خانه یا جامعه یا توسط دولت از جمله تهدید، آزار و اذیت و ارعاب، کتک زدن، تجاوز، سو استفاده جنسی ولو در ازدواج، ازدواج اجباری، استثمار و کار اجباری علیه زنان ممنوع است اما انواع خشونت محدود به این موارد نخواهد بود.
بنا بر حکم دادگاه بین المللی کیفری رواندا در سال 1998 که توسط سازمان ملل برقرار شد، تجاوز جنسی اجباری یا تجاوز به عنف که جرمی مدنی تلقی می‌‌شود، در صورتی که سازمان یافته باشد، جنایت علیه بشریت و همچنین جنایت جنگی شناخته می‌‌شود. علاوه بر آن، اگر تجاوز به عنف به قصد نابودی کلی یا جزئی یک گروه هدف انجام شده باشد، جنایت نسل‌کشی نیز شناخته می‌شود و همه این موارد قابل تعقیب در دادگاه بین‌المللی کیفری است. در همین راستا، قطعنامه 1325 شورای امنیت سازمان ملل مصوب سال 2000 همه دولت‌‌ها را موظف به حمایت از زنان و دختران در درگیری های مسلحانه نموده است. همچنین کنوانسیون شورای اروپا درباره ‌‌"پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان و خشونت خانگی‌‌" که به کنوانسیون استانبول نیز معروف است، از سال 2014 در اکثر کشورهای اروپایی چتر حمایتی برای زنان در برابر خشونت ایجاد کرده است. موضوع اصلی روز جهانی زن در سال 2013 در سازمان ملل و یونسکو، خشونت علیه دختران برای ممانعت از حضور آنان در مدارس بود؛ آنچه که در ایران و افغانستان نیز اهمیت دارد.
در طول اپیدمی کرونا در جهان، سازمان ملل بر اهمیت و تاثیراتی که زنان به عنوان کادر بهداشت و درمان در سراسر جهان داشتند تاکید کرد. با این حال، پس از گذشت یکصد و پنجاه سال از جنبش‌‌های رفع تبعیض و حرکت‌‌های زنان برای کسب حقوق برابر در جهان، آمارها نشان می‌دهند که سهم زنان از درآمد جهانی بسیار کمتر از مردان است، کار خانگی بدون دستمزد است و دستمزد زنان در خارج از خانه کمتر از مردان است. بی‌‌سوادی جهانی در زنان دو برابر مردان است و زنان مشارکت سیاسی ناچیزی در کشورهای مختلف دارند. زنان به دلایل جنسیتی، بسیار سهل‌تر از آنچه بر مردان می‌رود، قربانی خشونت جسمی و تجاوز جنسی می‌‌شوند و حقوق زنان به طرق مختلف در جای جای جهان نادیده گرفته شده یا سرکوب می‌شود. به همین دلایل است که روز 8 مارس و 25 نوامبر به عنوان روزهایی خاص برای توجه جهانی به حقوق زنان و رفع تبعیضات جنسیتی و خشونت علیه آنان اهمیت دارد.