بزرگنمایی:

نوشته: کیوان حیدری

ابراهیم رئیسی در خردادماه سال 1400 پیروز انتخابات شد و فرایند تشکیل دولت را آغاز کرد. این فرایند تا انتهای مردادماه همان سال طول کشید و عملاً از شهریورماه سال 1400، وزرا و رؤسای جدید مستقرشده و برنامه‌های پیشنهادی و ادعایی خویش را شروع کردند. بر آنیم تا در سلسله مقالاتی به بررسی عملکرد یک‌ساله برخی از زیرمجموعه‌های دولت سیزدهم و عملکرد ایشان در استانهای مختلف بپردازیم.

سرزمین نخل و دریا و نگین انگشتر خلیج همیشه فارس القابی است که سال‌ها دهان به دهان چرخیده و استان جنوبی بوشهر را با این نام‌ها معرفی کرده است. استانی که برخلاف محرومیت تاریخی، غنی از ثروث و منابعی است که در این سالها سهمی ناچیز از آن نصیب مردم صبور و قانع خود کرده است.
استانی که خصوصاً در دو دهه اخیر که تحریم‌ها اقتصاد کشور را نشانه رفته بود با گاوی شیرده به نام عسلویه توانست، بخش زیادی از بودجه کشور را تأمین و دولت‌ها را به اشکال مختلف یاری کند. اما سوالی تاریخی که تا کنون نیز پاسخ داده نشده این است که چرا همچنان این استان با چالش‌هایی بزرگ مواجه بوده و تقریباً هیچگاه برای رفع جدی آن اقدام نشده است؟ چالش‌هایی تاریخی که باهم نگاهی به آنها انداخته و به بررسی‌شان می‌پردازیم.

آب قطع است!
چالش بی‌آبی و کم آبی سالهاست گریبانگیر مردم استان بوشهر است. چالشی که در این سالها گاهی بسیار حاد شده و حتی منجر به اعتراضات بسیاری نیز شده است.
طبق تحقیقی که سال 97 توسط مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری انجام گرفت، 90 درصد اب مصرفی استان بوشهر از استان‌های همجوار تأمین می‌شود و این مهم خود به خوبی گویای مشکل بی‌ابی استان است.
نکته جالب و عجیب این است که کارگزاران دولت در دوره‌های مختلف ادعای حل مشکل ابی استان را بارها و بارها مطرح کرده و به آن اصرار داشتند اما در مرکز استان که بهترین وصعیت را در مسئله داراست، آب شهری در هر 48 ساعت فقط 9 ساعت وصل بوده و باقی اوقات کاملاً قطع است.
این در حالی است که در باقی شهرستان‌ها اوضاع از آنچه گفته شد نیز بدتر بوده و مثلاً در شهرستان دشتستان جالش بی‌آبی به یک بحران بدل شده است. 
این‌ مهم صرفاً مربوط به آب آشامیدنی اشاره دارد و تکلیف آب مورد نیاز کشاورزی نیز اگر بدتر از آب آشامیدنی نباشد، بهتر نیست. این در حالی است که پروژهای آب شیرین‌کن فعلی نتوانسته‌اند دردی از مشکل بی‌آبی دوا کنند و تکلیف پروژه‌های هلالی‌های ابگیر نیز مشخص است.
نکته تلخ و جالب توجه ماجرا اینجاست که استان بوشهر در جوار دریا بوده و بسیاری از کشورهای حاشیهدخلیج فارس که شرایط مشابه این استان را دارند روزانه بیش از یک میلیون متر مکعب آب شیرین سازی کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند.
به تمام اینها هدر رفت همین آب کم را به دلیل عدم نوسازی خطوط آبرسانی در استان اضافه کنید تا بهتر با سو مدیریت تاریخی در این حوزه اشنا شوید!

محیط زیست از دست رفته و آن روی دیگر عسلویه!
بی‌اغراق آنچه از نظر اقتصادی در شهرستان جنوبی عسلویه می‌گذرد، عظیم و چشن نواز بوده و همانطور که در بالا نیز اشاره شد مجموعه‌های‌گازی و پتروشیمی‌های حاضر در عسلویه کمک‌حالی جدی برای اقتصاد کشور بوده و هستند، اما این شهرستان ثروتمند روی دیگری نیز دارد و آن آلودگی محیط زیستی ایجاد شده در آن است که متأسفانه با وجود هشدارهای فعالین مدنی و دانشگاهی هنوز هم چندان جدی گرفته نمی‌شود.
این در حالی است که این آلودگی‌ها ابتدا به محیط زیست و سپس ساکنین منطقه آسیب زده و موجب مشکلات بسیار زیادی شده است که در گذر زمان هر روز چهره تلخ‌تری را ارایه می‌دهد. 
این آلودگی‌ها که طبق تحقیقات در بررسی رسوبات ساحلی منطقه نایبند عسلویه مورد توجه قرار گرفته است، نشان از خطراتی جدی برای ساکنین و محیط زیست منطقه دارد و عدم توجه به پیوست سلامت به عنوان یک الزام برای پتروشیمی‌های حاضر در منطقه نشان می‌دهد اوضاع در آینده از انچه امروز شاهد آن هستیم سخت‌تر و خطرناک‌تر خواهد شد.
آلودگی ناشی از فلرهای غیراستاندارد شرکت‌های نفتی و گازی در این منطقه محیط زیست را در خطر مرگ‌قطعی قرار داده و متأسفانه هنوز برخوردی جدی با پتروشیمی‌های عامل این آلودگی‌ها نشده و خطر بیماری‌های ژنتیکی و در خلاصه کلام‌ مرگ زودرس را به تهدیدی جدی برای مردم بدل کرده است. 

در حسرت صدای سوت قطار 
پروژه راه آهن بوشهر-شیراز سالهاست در دولت‌های مختلف به عنوان پروژه‌ای که به زودی به پایان خواهد رسید از ان یاد شده است اما هنوز هم از صدای سوت قطار آن خبری نیست.
این‌چالش به جد در بحث سهولت حمل و نقل مسافربری به یک دلیل دیگر برای استان بوشهر اهمیت ویژه‌ای دارد و آن بحث ترانزیت کالاست.
استان بوشهر به دلیل وجود گمرکات متعدد می‌تواند با حضور حمل و نقل ریلی گامی جدی در توسعه اقتصادی خود برداشته و با شهولت بیشتری اقدام به تبادل کالا کند. این‌مهم به سادگی‌موجب سرازیر شدن بارها به بنادر استان شده و این مهم به صورت زنجیروار به معضلاتی چون بیکاری و گسترده‌تر شدن سفره مردم کمک خواهد کرد.
با این حال به دلیل عدم وجود بودجه مناسب و عدم جذب فاینانس خارجی این چالش سالهاست گریبانگیر مردم و بازرگانان استان است و حل آن می‌تواند بوشهر را در بسیاری از جهات در مسیر توسعه قرار دهد.

بوشهری که می‌توانست کیش باشد!
آخرین چالش مورد اشاره شاید ناامیدکنندترین آن باشد! ناامیدکننده از این جهت که هیچ کورسوی امیدی برای حل آن دیده نمی‌شود!
بوشهر به دلیل برخوردی از خط ساحلی به سادگی می‌توانست همچون کیش به یک مقصد گردشگری و تفدیحی بدل شده و یک تنه معضل بیکاری را در استان ریشه کن کند. موردی که اما سالهاست با بی‌سالگی و سومدیریت نادیده گرفته شده و اقدامات متعدد برای تبدیل این بندر به بندری آزاد نیز یا به شکست مواجه شد و یا اصلاً در صورت اجرا به دلایل متعدد خروجی لازم را نخواهد داشت!
بندری که مرکزش می‌توانست با ساخت مجموعه‌های آبی و تفریحی، هتل‌ها، مجتمع‌های توریستی و تجاری خود را به هنوان یک قطب گردشگری معرفی کرده و سالانه سرمایه زیادی را به خود جذب کند اکنون سالهاست تبدیل به مقصدی ارطان قیمت و با حداقل امکانات برای مسافران نوروزی تبدیل شده و بعید است با نگاه موجود نیز تغییری در این خصوص دیده شود!
به تمام چالش‌های مورد اشاره باید زیرمجموعه‌های دیگری همچون قوانین گمرکی، بیکاری، عدم پذیرش مسؤولیت های اجتماعی توسط پتروشیمی‌ها، آسیب‌های اجتماعی، فقر و قطعی برق را اضافه کرد تا بار دیگر ثابت شود مردم استان نه تنها سهمی از ثروت‌های عظیمی که در دیار خود در جریان است نمی‌برند، بلکه حتی با آسیب‌هایی همچون آنچه در عسلویه در جریان است، از سوی این منابع مواجه‌اند.
این درحالی است که این چالش‌ها نه بحث امروز و دیروز است، بلکه سالهاست ما بر گلوی مردم صبور این استان نهاده و دولت‌های مختلف با وعده‌های بسیار هم نتوانستند چاره خاصی برای این مشکلات بیایند.
دولت سیزدهم هم در عمر یکساله خود نشان داده در چالش‌های مورد اشاره برنامه خاصی برای تغییر شرایط ندارد و این یعنی بوشهر هنوز هم قرار است با این قبیل مشکلات که بعضاً حاد و بحرانی است، دست و پنجه نرم کند.