تحلیل انتخابات اخیر ریاست جمهوری ترکیه:
میز و شش نفر آن
نوشتار
بزرگنمایی:
در تمام کشور، مثل تمام انتخاباتهای ترکیه جنب و جوش انتخابات شروع شد . از ۳۴ حزب بزرگ و کوچک، ۲۶ حزب با شورو شوق آماده یک انتخاب آزاد شدند .
حسن محمدی
در تمام کشور، مثل تمام انتخاباتهای ترکیه جنب و جوش انتخابات شروع شد . از 34 حزب بزرگ و کوچک، 26 حزب با شورو شوق آماده یک انتخاب آزاد شدند . اردوغان مانند دوره های قبل نامزدی خود را از حزب عدالت و توسعه اعلام کرد. رقیب سر سخت او یعنی کمال قلیجدار اوغلو از حزب ( جمهوری خواه خلق ) با قدرت پا به میدان گذاشت، منتقدین و مخالفین اردوغان کمر همت بستند تا کاخ ریاست جمهوری را از آن خود کنند و یک ائتلاف قوی با احزاب بسته شد، حالا اردوغان در محاصره سیاستمداران ترک گرفتار شده است و (ak.parti) حزب عدالت و توسعه نیز مانند نامزدش اردوغان در مقابل احزاب متحد تنها ماند که ناگهان مرد کهنه کار سیاست ترکیه و رئیس مجلس وقت (دولت بحچلی) و یار غار اردوغان، همرا ه حزب حرکت ملی به یاری رجب طیب شتافت .
حالا دیگر اردوغان تنها نیست و تکیه گاه قوی و قدرتمندی دارد. در آن سو جنب وجوش چگونگی شکست اردوغان در حال شکل گیری است. میز شش نفره و رهبران احزاب مقابل اردوغان در دور میز1- کمال قلیجدار رهبر حزب جمهوری خواه خلق 2-مرال آکشنر رهبر حزب خوب 3-تمل کاراملا اغلو رهبر حزب سعادت 4-گلتکین اویسال رهبر حزب دمکرات 5- احمد داوود اغلو رهبر حزب آینده .
به علاوه احزاب ترکیه مانند حزب کارگران به رهبری ارکان باش، حزب کار به رهبری ارجمانت آکدنیز، حزب جنبش کارگری به رهبری ارکان اوزتورک، حزب آزادی اجتماعی به رهبری بریهان قوجا، و قوی ترین احزاب کرد. حزب دمکراتیک خلق ها به رهبری سنجر و پروین بولدان سخنرانی ها و سم پاشی هایشان از سوی هر دو طرف رغیب مانند تیر پرتاب میشد.
شش حزب مطرح ترکیه با پشتیبانی احزاب در مقابل دو حزب، هیجان میان مردم در ترکیه را هر روز بیشتر میکرد تا چاییکه حتی این هیجان به کشور ایران و جمهوری آذربایجان هم سرایت کرده بود. اردوغان، کمال قلیجدار را متهم میکرد که حامی تروریست ها است و کاملا طرفدار غرب و زیر پرچم آمریکا است چون رهبر پ.ک.ک هم حامی کمال بود. اینکه اردوغان کمال قلیجدار را متهم میکرد و او را دست نشانده آمریکا میدانست از اینرو بود که سیاستمداران آمریکایی دوست داشتند کمال ریاست جمهوری ترکیه را به عهده بگیرد. چون اردوغانِ اسلام گرا، بیشتر به شرق وخاورمیانه علاقه مند است و این خوشایند آمریکایی ها نبود کمال قلیجدار اردوغان را متهم نمود که به دامادش سلجوق بایراقدار حقوق نجومی داده .
سلجوق بایراقدار مهندس هوا فضا و تحصیل کرده در آمریکاست و سازنده پهبادها و هواپیماهای بدون سرنشین از ریز پروازها تا موشک اندازهای بدون خلبان است. در جنگ آذربایجان و ارمنستان همین هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ترکیه نقش آفرین بودند و شرایط جنگ را به نفع آذربایجان تغییر دادند. سلجوق بایراق دار با وجود اینکه بعد از بازگشت از آمریکا داماد اردوغان شد و یک مهندس ملی به حساب میآمد ولی کمال قلیجدار حتی برای شکست اردوغان اورا هم متهم کرد ولی با بررسی های بازرسان قوه قضاییه مشخص شد که سلجوق بایراقدار هرگز از موقعیتش برای منافع شخصی استفاده نکرده و هرگز حقوقی بیشتر از حق تعین شده دریافت نکرده است.
چند روز قبل از انتخابات اختلافی در ائتلاف میز شش نفره پیش آمد و (مرال آکشنر) از میز قهر و خداحافظی کرد که دوباره با وساطت (اکرم ایمام اوغلو) دوباره بازگشت در این گیر و دار دو نامزد نیز وجود داشت (محرم اینجه) از حزب مملکت، بسیاری اعتقاد داشتند قبل از انتخابات محرم به نفع اردوغان کنار خواهد رفت ولی این اتفاق رخ نداد محرم اینجه یک سیاستمدار قهار بود که اگر یک حزب قوی داشت میتوانست رئیس جمهور ترکیه شود چه از نظر تفکرات سیاسی و چه اقتصادی محرم بسیار قوی است واگر قدرت را بدست میگرفت تحول بزرگی در ترکیه رخ میداد. من اگر در ترکیه بودم بدون شک به محرم اینجه رای میدادم و (سنان اوغان) از ملی گراها حرکت ملی سنان آذربایجانی است و در سیاست ترکیه درخششی ندارد. ملی گراست و حامی ترکهای مهاجر از جمله آذربایجانی ها است.
شور و هیجان انتخابات با نزدیک شدن روز رای گیری بیشتر و بیشتر میشد. درعین حال ترسی هولناکی هم در دل طرفداران هر دو نامزد یعنی اردوغان و قلیجدار افتاده بود شبکه های تلویزیونی هم عملاً دوقطبی عمل میکردند و با پخش فیلم های مربوط به سال ها و مسئولیت های گذشته را پخش میکردند چه مثبت و چه منفی مثبت برای کسب آرا. منفی برای تخریب حریف با این حال عده ای باور داشتند که محرم اینجه معادلات را برهم خواهد زد چون محرم اینجه این سیاستمدار کارکشته از محبوبیت خوبی میان مردم ترکیه دارد ولی ناگهان در مدت کوتاهی قبل از روز رای گیری. محرم اینجه از رقابت کنار کشید و مردم ترکیه و طرفداران و کارشناسان را در شوک فرو برد . محرم اینجه با کنار کشیدنش و عدم حمایتش از هیچ یک از نامزدها نیز التهاب را بیشتر کرد. رای طرفداران محرم اینجه به کدام سو میرود؟ 14 ماه می روز تاریخ ساز شور انتخابات همراه با ترس چه کسی به کاخ ریاست جمهوری راه خواهد یافت؟ انتخابات پایان یافت .و شمارش آرا نشان داد که انتخابات به دور دوم خواهد کشید، از (88) درصد واجدین شرایط اردوغان (49/5) کمال فلیجدار (44/5) سنان اوغان (0/5) درصد آرا و محرم اینجه با توجه به کناره کشیدن از انتخابات (235) هزار رای داشت الباقی درصد رای سفید و باطله بود در قانون ترکیه هر رای دهنده در هر منطقه که ثبت نام کرده فقط میتواند همانجا رای دهد. در قانون ترکیه شرکت نکردن در انتخابات جرم است و عدم شرکت شامل جریمه میشود. حال آیا تا بحال این قانون اجرا شده یا نه بی خبریم. در ترکیه انتخابات نمایندگان مجلس همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشود با این تفاوت که دیگر در انتخابات مجلس ائتلافی در کار نیست هر حزبی تنها به خودش فکر میکند در انتخابات مجلس حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان (268) کرسی، و حزب جمهوری خواه خلق (162) کرسی، حزب سبز آینده به رهبری احمد داوود اغلو (62)کرسی، حزب جنبش ملی گرا به رهبری دولت بحچلی ( 51) کرسی، حزب خوب به رهبری مرال آکشنر (44) کرسی، حزب رفاه به رهبری فاتح اربکان (5) کرسی، و حزب کارگران ترکیه به رهبری نیهات سارگین ( 4) کرسی، با این چینش در مجلس ترکیه وضعیت اردوغان و حزب عدالت توسعه در مجلس نسب به دیگر احزاب عالیست. اگر متحد سیاسی اردوغان یعنی دولت بحچلی و (51) کرسی آن را هم در نظر بگیریم. با (268) اردوغان و حزبش. میشود گفت که مجلس ترکیه در سیطره حزب حاکم است. خاطر نشان میشود که اردوغان بشدت مخالف حزب رفاه است وآنرا وابسته به اسرائیلی ها میداند حزب کارگران هم یک حزب کمونیستی و حامی کارگران است. در این دوره کرسی های حزب مرال آکشنر و کمال قلیجدار ریزش چشم گیری داشت و در عوض کرسی های اردوغان افزایش یافت که همین باعث شد. در داخل احزاب ائتلاف اختلافات درون حزبی بوجود آید. که حزب خوب و مرال آکشنر بیشتر نقل رسانه ها شد .. از طرف دیگر. در حزب جمهوری خواه خلق هم رمزمه اختلافات بگوش میرسید.. اختلاف (اکرم امام اوغلو معاون حزب و همچنین بین ائتلاف میز شش نفره و هم درون تک تک احزاب اما بخاطر شرایط پیش رو و انتخاب رئیس جمهور در دور دوم. ائتلاف کمال قلیجدار سعی میکرد ظاهر قضیه را با نشاط نشان دهد. در حالی که اختلاف بین (اکرم امام اغلو) با کمال قلیجدار کم کم آشکار میشد تا جایی که کمال قلیجدار اغلو در یک سخنرانی و در جمع طرفدارانش گفت:« رابطه من و اکرم امام اغلو تنها رابطه سیاسی نیست بلکه رابطه پدر و پسری است».
جشن و شادی مجلس پایان یافت و دوباره همه به فکر دور دوم ریاست جمهوری افتادند تبلیغ تعریف از خود و تحریف و تخریب از رقیب بیننده را پای کانال های تلویزیون میخکوب میکرد. دوقطبی که در ترکیه به اوج رسیده بود سخنرانی هایشان در مراکز شهرها شبانه روز ادامه داشت همه مردم منتظر روز موعود بودند. که ناگهان سنان اوغان که کسی انتظار نمیرفت از کمال قلیجدار حمایت کرد و از طرفداران و حزبش خواست تا رای خود را به نام قلیجدار به صندوق بندازند این موضوع در دل طرفداران اردوغان ترس هولناکی بوجود آورد رایزنی ها از دو طرف شروع شد تا حمایت محرم اینجه را بدست آورند محرم اینجه گفت قصد حمایت از کسی را ندارم. کمال قلیجدار دنبال راه نجاتی میگشت تا اینبار اردوغان را شکست دهد. کمال قلیجدار وحدت ملی را بهترین راه حل فرض کرد در یک سخنرانی بین طرفدارانش و در حضور رسانه ها گفت:« من دست صلاح الدین دمیر تاش را میبوسم»
دمیر تاش و اوجالا از رهبران زندانی مخالفین هستند که در زندان بسر میبردند. کمال قلیجدار با این سخنرانی کردها و مخالفین را به سمت خود کشید از جمله رهبران (پ.ک.ک) و سرمست از ایده حزب آرای خاکستری ولی ناگهان همین سخنرانی بر علیه قلیجدار اوغلو شد زیرا جبهه مقابل ساکت نماندند و کمال قلیجدار را حامی تروریست و کودتا چیان خواندند و بیشتر مردم و حتی خیلی از احزاب کوچک از این روش قلیجدار اوغلو عصبانی شدند و رهبران احزاب به انتقاد پرداختند همین جمله کمال قلیجدار اوغلو که دست صلاح الدین دمیر تاش را می بوسم عصبانیت محرم اینجه را به دنبال داشت و ناگهان محرم اینجه که درآن موقع کمی هم بیماری داشت. اعلام کرد من و حزبم و حامیانم از رجب طیب اردوغان حمایت میکنیم سخنان محرم اینجه که رای خوبی هم داشت آب سردی شد بر تمام رشته های کمال قلیجدار. و شور و شوق طرفداران و خود اردوغان شاید کمال قلیجدار فقط از یک زاویه موضوع را بررسی کرده بود. و زوایه ی دیگر را در نظر نگرفته بود از یک سیاستمدار بعید بود چنین خود زنی کردن « اهل سیاست به کلماتش دقت کند چون گاهی برخی جملات تیغ برنده ای میشود علیه خودششمشیری در دست رقیبش » با آغاز روز انتخابات چشم و گوش همه به رسانه ها بود. و در پایان. حدودا (86 ) درصد واجدین شرایط پای صندوق آمدند و رجب طیب اردوغان با (53/18) درصد آرا رئیس جمهور ترکیه شد و کمال قلیجدار با (47/82) باز هم مانند قبل صندوق را به اردوغان و حزب حاکم باخت اتفاقات قبل و بعد از انتخابات احمد داوود اوغلو که قبلا در حزب عدالت و توسعه بود و همیشه از حامیان اردوغان بحساب میامد. و بعد از جدایی از حزب عدالت و توسعه و تاسیس حزب (آینده سبز) در میز شش نفره نشست و از رقیب اردوغان کمال قلیجدار حمایت کرد. ولی هرگز در گردهمایی های بزرگ سخنرانی نکرد و جای دیده نشد که اردوغان را تخریب کند همان فردای انتخابات و شکست ائتلاف اختلافات آشکار شد چون تمام ائتلاف کنندگان و احزاب حامی در صورت برنده شدن قلیجدار اوغلو هیات دولت و هرکدام وزیر میشدند با شکست کمال قلیجدار ائتلاف همه چیز را از دست رفته دیدند از جمله احمد داوود اوغلو که اگر از اردوغان حمایت میکرد. بدون شک یکی از وزارت خانه ها را بدست میاورد ائتلاف تعدادی کرسی مجلس را هم از دست دادند و این اتفاقات باعث اختلافات جدی شد پروین بولدان گفت شکست قلیجدار اوغلو و ائتلاف یعنی شکست دوستان غربی ما و کرد هاست و شادی روسیه و شرق است اکرم امام اوغلو درهمون فردای شکست انتخاباتی به کمال قلیجدار اوغلو تاخت و او را به یک دیکتاتور سمج متهم کرد که سالهاست بر حزب چمبره زده و از شکست های انتخاباتی گذشته و حال درس نگرفته وحتی سالها است یک مجمع برگزار نکرده تا اعضای حزب آزادانه رهبر حزب را تعیین کنند و همین جبهه گیری اکرم امام اوغلو باعث شد تا کمال قلیجدار در حزب تصعیف شود و اعضای حزب جمهوری خواه خلق با امام اوغلو هم نظر و کمال قلیجدار را دیکتاتور حزب خواندند چون در ترکیه اکثر کارشناسان اعتقاد داشتند اگر اکرم امام اوغلو بجای کمال قلیجدار نامزد ریاست جمهوری میشد شکست اردوغان قطعی بود و در انتخابات شهرداری ها اکرم امام اوغلو توانست با قاطعیت شهردار استانبول شود بعد از انتخابات و با تلاش اکرم امام اوغلو کمال قلیجدار از رهبری حزب کنار گذاشته شد و ( اوزگور اوزل ) رهبر حزب جمهوری خواه خلق شد مرال آکشنر بعد از شکست ائتلاف و از دست دادن چند کرسی مجلس از سوی اعضای ارشد حزب خوب مورد شماتت و انتقاد شدید قرار گرفت و تا استعفا پیش رفت آکشنر چند روز بعد از انتخابات حمایت از کمال قلیجدار و ائتلاف در میز شش نفره را ضعف و اشباه سیاسی خود خواند و رسما از طرفداران و حزب خوب (iyi) عذر خواهی کرد و گفت از این پس سعی میکند کاری کند. تا حزبش در میان مردم سربلند باشد اردوغان یار غار خود الهام علی اف را برادری خواند که در روزهای سخت پشت برادرش را خالی نمیکند الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان از حامیان اردوغان بارها گفته بود جمهوری آذربایجان ملت و دولت در کنار برادرم رجب طیب اردوغان است و از دوستدارانش در ترکیه خواسته بود که در هر حزبی که هستید. به اردوغان رای دهید اردوغان در جنگ قره باغ. حمایتهای فکری او اقتصادی و سیاسی و نظامی چشم گیری به آذربایجان کرده بود بسیاری اعتقاد داشتند در صورت پیروزی قلیجدار اوغلو ترکیه مانند زمان اردوغان به آذربایجان کمک نمیکند و حمایتش کم رنگ خواهد بود.
اردوغان با پیروزی سرمست کننده در ریاست جمهوری. ناگهان شوکی عجیبی دریافت کرد حزب رقیب توانست انتخابات شهرداری هاو دهیاری ها را ببرد اردوغان خطاب به ملت ترکیه گفت شکست در انتخابات شهرداری ها و دهیاری ها یک پیام بود مردم ترکیه من پیام شما را شنیدم و سعی میکنم ضعف ها را به قوت تبدیل کنم رجب طیب اردوغان اعلام کرد از ریاست حزب عدالت و توسعه کناره گیری میکنم تا نیروی تازه نفس با برنامه بهتری حزب را رهبری کند.
آنچه خواندید هرگز از سایتی یا منبع دیگری برداشته نشده است امید است تمام کشورها مانند ترکیه انتخابات حزبی برگزار کنند تا عدالت بهتر اجرا شود و افراد شایسته بر کرسی تکیه دهند مردم ترکیه از شهری روستایی پیر و جوان شناخت کافی با احزاب را دارند. و هرکسی هوادار حزب محبوب خودش است. اعضای حزب کم یا زیاد بودنش مهم نیست مهم فهم مردم و در کنار حزبشان بودن است. اینهم تاثیر گرفتن ناشی از تلاش احزاب است پیگیر اتفافات ترکیه در ایام انتخابات در خبرها بوده و پیگیر بودن مسایل سیاسی ترکیه است .. و در دوره های آینده. میرود تا سیاستمدار جوان تری سکان ترکیه را بدست بگیرد. علاقه مردم ترکیه به اکرم امام اوغلو.
احزاب ترکیه از دولت کمک مالی دریافت میکنند نسبت به نمایندگانی در مجلس دارند و مبلغ کمکی برای همه احزاب به یک اندازه نیست بودجه احزاب در ترکیه سال 2024 150، ملیون دلار است احزابی میتوانند در انتخابات شرکت کنند که از 81 استان در 41 استان شعبه داشته باشندبا این تفاسیر بنطر میرسد هیچ حزبی به تنهایی در قدرت سیاسی نمیتواند با حزب عدالت و توسعه رقابت کند زیرا این انتخابات اثبات کرد که احزاب قوی ائتلاف و میز شش نفره هم به اندازه حزب عدالت و توسعه هوادار ندارد واین تراکم طرفداران حزب عدالت و توسعه بودند که با حضور در پای صندوق رای چندین حزب که متحد شده بودند را شکست دادند و اگر نبود هواداران اردوغان براحتی شکست میخورد و انتخابات مجلس ترکیه گواه این اتفاق است که توانست 268 کرسی بدست آورد. و نزدیکترین رقیبش یعنی حزب جمهوری خواه خلق که یادگار آتا ترک است با تمام تلاشش فقط 162 کرسی بدست آورد که این جریان نشان میدهد داشتن هوادر برای یک حزب نعمت بزرگی است.
- حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی