8 مارس روز جهانی زن
گزارش
بزرگنمایی:
۸ مارس روزی است که زنان جهان بدون توجه به گرایشات مختلف فکری، عقیدتی، نژادی، مذهبی و... به یادآوری موفقیتها و دستاوردهایشان میپردازند. در حقیقت، این روز مجالی است برای نگاه کردن به گذشته در مسیر تلاشها، منازعهها و فعالیتهای پیشین، و بیشتر برای نگریستن در راستای حرکتهای پیشِرو برای باز کردن راه در جهت شکوفایی استعدادها و فرصتهایی که در انتظار نسل آیندۀ زنان است.
8 مارس روزی است که زنان جهان بدون توجه به گرایشات مختلف فکری، عقیدتی، نژادی، مذهبی و... به یادآوری موفقیتها و دستاوردهایشان میپردازند. در حقیقت، این روز مجالی است برای نگاه کردن به گذشته در مسیر تلاشها، منازعهها و فعالیتهای پیشین، و بیشتر برای نگریستن در راستای حرکتهای پیشِرو برای باز کردن راه در جهت شکوفایی استعدادها و فرصتهایی که در انتظار نسل آیندۀ زنان است.
علت انتخاب 8 مارس بهعنوان روز جهانی زن
سالانه میلیونها تن زن و مرد در اقصی نقاط جهان در روز هشتم مارس با ترتیب اجتماعات و گردهماییها این روز را گرامی میدارند. انتخاب روز هشتم مارس بهعنوان روز زن، به مبارزۀ زنان کارگر فابریکه نساجی کتان در سال 1857 میلادی در شهر نیویورک آمریکا برمیگردد.
شرایط کاریِ سخت و غیرانسانی کارگران زن با دستمزد کم، در اوایل قرن بیستم، که همراه با مردان در کشورهای صنعتی وارد فابریکات و بازار کاری شده بودند، آنان را وادار به مبارزۀ سازمانیافته و منظم علیه این بیعدالتی نمود. در این روز، کارگران نساجى زن در یک کارخانۀ بزرگ پوشاک، در اعتراض به شرایط بسیار سخت کارى و وضعیت اقتصادی، دست به اعتصاب زدند. خاطرۀ این اعتصاب برای کارگران فابریکۀ نساجى باقى ماند. نارضایتى عمومى از این شرایط براى زنان کارگر ادامه داشت.
هشتم مارس سال 1908 میلادی
بعد از گذشت بیشاز پنجاه سال، کاگران زن کارخانـۀ نساجی کتان در شهر نیویورک بهمنظور احیای خاطرۀ اعتصاب این روز، که تبعیض و محرومیت و فشار کار و حقوق بسیار کم زنان را به یاد میآورد، دست به اعتصاب زدند. صاحب این کارخانه به همراه نگهبانان، برای جلوگیری از همبستگی کارگران بخشهای دیگر با اعتصابگران و عدم سرایت آن به بخشهای دیگر، این زنان را در محل کارشان محبوس ساخت و بعداً به دلایل نامعلوم کارخانه آتش گرفت و فقط تعداد کمی از زنان توانستند از این حادثه نجات یابند و مابقیِ 129 تن کارگر در این آتش سوختند.
به همین دلیل، روز هشتم مارس بهطور سنتی به نام روز مبارزۀ زنان علیه بیعدالتی و فشار علیه زنان در خاطرهها باقی ماند. در سالهاى بعد در کشورهاى مختلف اروپایى و آمریکا مبارزۀ زنان بهشکل تظاهرات و اعتصاب کاری علیه فشار، تبعیض و استعمارِ کاری و همینطور برای داشتن حقوق برابر در اجتماع ادامه پیدا کرد.
ازجمله یکیاز مهمترین مدافعان حقوق زن در آلمان خانم کلارا زتکین (1857-1933) خواستههای مبارزان زن در آلمان را مبنی بر هشت ساعت کار در روز، تعصیلات ویژه در ایام زایمان و سایر حقوق، طبق قانون تقاضا کرد.
در دومین کنفرانس سوسیالیستی زنان که در آن صد زن مبارز از هفده کشور جهان شرکت داشتند، درکپنهاگ پایتخت دانمارک، در اثر پیشنهاد خانم کلارا زتکین در روز27 آگوست سال 1910 میلادی، روز هشتم مارس بهعنوان روز زن و روز همبستگی برای دفاع از حقوق زنان و مبارزه در مقابل تبعیضهای گوناگون علیه زنان برگزیده شد.
درواقع میتوان گفت آغاز حرکت برای شکلگیری اختصاص یک روز به زنان، ابتدا از دل فعالیتهای اعتراضی زنان کارگر در آغاز قرن 20 در آمریکای شمالی و سراسر اروپا نطفه بست :
1909: نخستین روز جهانی زن در ایالات متحده در 28 فوریه 1909 برپا شد. حزب سوسیالیست آمریکا این روز را به افتخار و برای تجلیل از اعتصاب کارگران نساجی نیویورک، که در آن زنان علیه شرایط کاری خود اعتراض کرده بودند، برگزید.
1910: کنگرۀ جهانی سوسیالیستها، طی جلسهای در کپنهاگ، «روز زن» را روز بینالمللی زنان اعلام و آن را بهعنوان حرکتی در جهت کسب حقوق زنان و گسترش حمایت بهمنظور دستیابی زنان به حق رأی در سراسر جهان، تثبیت کرد. طرح پیشنهادی با موافقت بیشاز یکصد تن از زنان از 17 کشور جهان در این کنگره به تصویب رسید، و نخستین پیامد آن، انتخاب سه زن در پارلمان فنلاند بود. در این کنگره تاریخ ثابتی برای برگزاری مراسم انتخاب نشد.
1911: بازتاب کنگرۀ کپنهاگ سبب شد که روز جهانی زن برای نخستین بار (19 مارس) در اتریش، دانمارک، آلمان و سوئیس برگزار شود، یعنی در کشورهایی که بیشاز یک میلیون زن و مرد در تظاهرات بزرگی شرکت و حق رأی برای زنان، امکان دستیابی به مشاغل دولتی، حقوق زنان برای کار، آموزش حرفه¬ای و پایان تبعیض شغلی را مطالبه کردند.
1913-1914: با شروع جنگ جهانی، روز جهانی زن دستمایهای برای جنبشهای زنان در سراسر جهان شد تا آن را به روزی برای اعتراض به جنگ جهانی تبدیل کنند. زنان روسی، بهعنوان بخشی از جنبش صلحخواهی، نخستین مراسم روز جهانی زن را در آخرین یکشنبۀ ماه فوریه برگزار کردند. زنان در دیگر نقاط اروپا نیز حولوحوش 8 مارس در اعتراض به جنگ و با ابراز همبستگی با دیگر فعالان، تظاهرات باشکوهی برپا ساختند.
1917: زنان روسی، علیه عاقبت شوم جنگ، آخرین یکشنبۀ فوریه را برای اعتراض و اعتصابِ خود و با درخواست «نان و صلح» انتخاب کردند (که بر اساس تقویم گرگوری روز 8 مارس قطعیت پیدا کرد). چهار روز بعد، تزار روسیه استعفا داد و دولت موقت حق رأی برای زنان را به رسمیت شناخت.
سازمان ملل متحد و برابری جنسی
قطعنامۀ سازمان ملل متحد که در سال 1945 امضا شد، نخستین توافقنامهای بود که اصل برابری زن و مرد را تصریح کرد. از آن زمان تاکنون، این قطعنامۀ بینالمللی که منجر به ارائۀ استراتژیها، استانداردها، برنامهها و اهداف مختلف از سوی سازمان ملل شده، در پیشرفت موقعیت و وضعیت زنان در سرتاسر جهان مؤثر بوده است.
پساز سالها، سازمان ملل متحد و آژانسهای تخصصیاش مشارکت زنان را بهعنوان شرکای برابر با مردان در دستیابی به پرورش، صلح، امنیت، و احترام کامل برای حقوق بشر مداوم، ترفیع دادهاند. قدرت و اختیار زنان، نشان از چهرۀ آشکار تلاشهای سازمان ملل متحد با نظارت و تصحیح چالشهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در سراسر جهان دارد.
امروزه و تجلیل از روز جهانی زن
در چند سالۀ اخیر، 8 مارس روز جهانی زن، نهتنها در کشورهای توسعهیافته که در جوامع درحالتوسعه نیز بهصورت گستردهتری مطرح و ابعاد تازهای به خود گرفته است. جنبش رو به رشد جهانی زنان، در تبدیل روز جهانی زن به صفآرایی و اعتراض در جهت دستیابی زنان به حقوق خود و مشارکت آنان در عرصههای سیاسی و اقتصادی یاری بسیار رسانده است.
علاوهبر این، زنان جهان در روز جهانی زن تلاش کردهاند تا این روز را به فرصتی برای انعکاس پیشرفتها و دستاوردهای بهدستآمده، و کنشهای شجاعانه و نیز عزم راسخ زنان عادی (که نقش شگفتآوری را در تاریخ کشورها و جوامع خود ایفا کردهاند) تبدیل کرده و این دستاوردها را گرامی بدارند.
فاطمه قدم
- حزب اراده ملت ایران , حاما , افشین فرهانچی , احمد حکیمی پور , سوسیال دموکراسی , اصلاحات , اصلاح طلب , حسین اکبری بیرق , رحیم حمزه , پیام فیض , مسعود خادمی , زهره رحیمی