چکیده:
این گفتگو با محوریت بررسی مسئله تجاوز و تاثیرات آن بر افراد و جامعه شکل گرفت. در این جلسه، شرکت‌کنندگان به مباحثی چون تعریف تجاوز، انواع مختلف آن و تبعات روانی و اجتماعی آن پرداختند. زهرا زمانی با اشاره به نظرات مختلف در جامعه، از مجازات اعدام برای متجاوزان دفاع کرد و بر لزوم فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها و مدارس تاکید نمود. محمد جاسمی نیز به افزایش خشونت‌های جنسی در جامعه اشاره کرده و خواستار اقدامات مؤثرتر در این زمینه شد. همچنین بحث‌هایی پیرامون تجاوز به مردان و کودکان و چگونگی حمایت از قربانیان مطرح شد. در این میان، برخی افراد به اهمیت تغییر نگرش‌ها و احترام به حریم‌های فردی اشاره کردند و راه‌حل‌هایی همچون روانکاوی و حمایت‌های اجتماعی از قربانیان را مطرح کردند. در نهایت، بر لزوم آگاهی اجتماعی و ایجاد فضای آزاد برای گفتگو در این زمینه تاکید شد.

تسهیلگر:  محمد جاسمی
زهرا زمانی: این موضوع خیلی برای من مهم است، چون با توجه به جامعه کنونی، بسیاری در جبهه‌ای هستند که می‌گویند مجازات تجاوز اعدام نیست! در صورتی که اگر تجاوز تنها یک‌بار رخ دهد و فرد از آن پشیمان باشد، شاید قابل بخشش باشد. اما برای کسی که 70 بار این کار را کرده و 70 بار زندگی از دیگران گرفته است، این موضوع قابل بخشش نیست. بیشتر دوست دارم نظر آقایان را بدانم که شما چه عملی را تجاوز می‌دانید؟
آیا رابطه‌ای با یک روسپی تجاوز است؟
آیا رابطه با همسر خود در صورت عدم موافقت خانم، زوری است؟
موضوع بعدی که کمتر به آن پرداخته شده، تجاوز به آقایان و کودکان است. جامعه کمتر به این مسائل توجه کرده است. پیشنهاد من این است که به تابوهای سکشوالی فکر کنیم و ببینیم چه اقداماتی می‌توانیم برای کاهش آسیب‌های پس از تجاوز انجام دهیم.
محمد جاسمی: مجازات اعدام در بسیاری از کشورها لغو شده، اما در برخی کشورهای خاص مانند آمریکا، اعدام هنوز برای افرادی که تعداد دفعات زیادی تجاوز کرده‌اند، اعمال می‌شود. نکته دیگری که باید توجه کنیم، فرهنگ‌سازی در خانواده‌هاست. اکثر تعارض‌ها در دوران کودکی شکل می‌گیرند. اگر خانواده‌ها فضای امنی برای صحبت کردن با کودک ایجاد کنند، اثرات این تعارضات تا بزرگسالی باقی نمی‌ماند. از طرف دیگر، سیستم آموزش و پرورش باید آگاهی‌رسانی بیشتری داشته باشد.
هم‌چنین باید توجه داشته باشیم که تجاوز به زنان هر سال بیشتر می‌شود و خشونت‌های جنسی نیز رو به افزایش است. این مسئله محدود به زنان نیست، چراکه در ایران شاهد پرخاش جنسی علیه مردان نیز هستیم. این معضل ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و آموزشی دارد.
امیرحسین انصاری: ابتدا باید تعریف دقیقی از تجاوز ارائه دهیم تا بدانیم به چه چیزی تجاوز گفته می‌شود. امروزه با مسئله تجاوز برخورد بسیار جدی‌تری می‌شود و این مسئله در جوامع مختلف به ویژه در ورزشکاران دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، بسیاری از فوتبالیست‌های مشهور پس از اتهام به تجاوز، بازداشت شدند و نتوانستند مانند قبل فعالیت کنند. هرچند که بعدها برخی از این اتهامات برداشته شد.
محمد ادیب: من تجاوز را به‌طور کلی‌تر بررسی می‌کنم. تجاوز به معنای نقض حریم‌های شخصی است. این حریم‌ها بستگی به فرهنگ و تابوهای هر جامعه دارند. یکی از دلایلی که تجاوز اتفاق می‌افتد این است که بسیاری از افراد، چه زن و چه مرد، طرف مقابل را همچون کالا می‌بینند. اگر این دیدگاه را تغییر دهیم و به این باور برسیم که هیچ‌کس مالک دیگری نیست، به‌طور خودکار به حریم‌های دیگران احترام خواهیم گذاشت.
امیرحسین انصاری: با توجه به آمارها، بیشترین موارد تجاوز در سال 2022 مربوط به کشور سوئد است. حتی با تعریف کلاسیک تجاوز نیز، کشورهای اروپایی در صدر لیست قرار دارند.
محمد جاسمی: در این کشورها قوانین متفاوت است. به‌عنوان مثال، در برخی کشورها مانند فرانسه، حتی تکّه انداختن به خانم‌ها نیز تجاوز محسوب می‌شود و جریمه دارد.
زهرا زمانی: در کشورهای اروپایی، اگر به کسی تجاوز شود، حتماً به‌طور عمومی اعلام می‌شود، اما در ایران اغلب افراد از ترس آبرو سکوت می‌کنند و از بیان آن خودداری می‌کنند.
یاسر مظلومیان: طبق تعریفی که داده شده، هر عملی که بر خلاف رضایت زن باشد، حتی اگر زن مقاومت نکند، تجاوز محسوب می‌شود. در برخی موارد، تجاوز به‌منظور ارضای حس قدرت اتفاق می‌افتد. متجاوز تنها به دنبال اثبات خود به عنوان فردی قدرتمند است، نه به‌دنبال لذت جنسی. در چنین شرایطی، فرد ممکن است نیاز به درمان روان‌شناختی داشته باشد تا رفتارهایش تغییر کند و لزوماً سزاوار اعدام نباشد.
در ایران نیز آمارهایی وجود دارد که نشان می‌دهد در یک سال اخیر، 1200 مورد تجاوز ثبت شده است. فردی که به او تجاوز شده، معمولاً به بیمارستان مراجعه می‌کند و داروهایی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی دریافت می‌کند.
علیرضا زیلوچی: ما از ابتدا به این پرداختیم که تجاوز چیست و مجازات آن چیست، اما سوال مهم این است که پس از تجاوز، چه اقداماتی می‌توانیم انجام دهیم تا حال فردی که به او تجاوز شده، بهتر شود؟ این نکته باید مورد توجه قرار گیرد.
فاطمه شاهمرادی: در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام دیدم که برخی مردان زنان خود را اجاره می‌دهند. آیا این عمل تجاوز است؟
زن باید اول از همه، شان و شخصیت خودش را بشناسد. اگر او ارزش خود را بداند، دیگر تن به چنین کارهایی نخواهد داد.
زهرا توکلی: باید در نظر داشت که در بسیاری از موارد، مردان به زنان خود تجاوز می‌کنند. چون زن آن رابطه را در آن موقعیت نمی‌خواهد، اما هیچ‌گونه توجهی به خواسته‌های او نمی‌شود. حتی در این موارد، شکایت نیز ممکن است به‌سختی پذیرفته شود. از این رو، خانواده‌ها باید حامی باشند تا اگر چنین اتفاقاتی افتاد، حل آن راحت‌تر باشد و حداقل اثرات منفی آن کاهش یابد.

سوالاتی برای تفکر و تعمق بیشتر : 

1. چگونه می‌توانیم در جامعه‌ای با فرهنگ‌های مختلف، مفاهیم تجاوز و رضایت را به شکلی مؤثر آموزش دهیم تا تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی بر آن تاثیر نگذارد؟
2. چه راه‌هایی وجود دارد که بتوانیم به قربانیان تجاوز کمک کنیم تا بعد از تجربه چنین بحران‌هایی به رهایی و درمان روانی دست یابند و از آسیب‌های طولانی‌مدت آن جلوگیری کنیم؟
3. آیا مجازات‌های شدید همچون اعدام می‌توانند راه‌حل مناسبی برای کاهش تجاوز باشند یا باید بر روی پیشگیری، فرهنگ‌سازی و اصلاح رفتارهای اجتماعی تمرکز بیشتری کرد؟