منیر مرتضوی
برنامه‌ریزی مسکن باتوجه به رشد جمعیت، استفاده از منابع طبیعی، روستاگریزی، تبدیل روستاهای کوچک به شهر، مکان‌یابی شهرهای جدید، ایجاد شهرک‌های صنعتی، وجود مشکلات و معضلات شهری، تفاوت شدید بین شهر و روستا، آلونک‌نشینی در حاشیه شهرها، دوقطبی شدن شهرها، تغییر و تحولات سطح شهر، ساماندهی بافت‌های ناکارآمد، ظهور مسائل زیست‌محیطی و مسئله آینده‌نگری در راستای رشد و توسعه شهر، محیط زندگی بهتر و رفاه عمومی شهروندان نیاز به این رشته تحصیلی روز بروز بیشتر احساس می‌شد.
برای اولین‌بار پس از انقلاب اسلامی در دانشگاه تبریز دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری با اهدافی همچون تربیت کادر متخصص برای انجام امور شهر (طرح‌های جامع، تفصیلی، هادی...) تحقیق، پژوهش، توسعه ساماندهی شهرهای موجود، مکان‌یابی شهرهای جدید و تغذیه سازمان‌ها و نهادهای مربوطه با این رشته اقدام به پذیرش دانشجو کرده‌اند.
دوره کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری در سال 1372 مجدد در دانشگاه تبریز با اهدافی همچون تأمین نیروهای متخصص در ساماندهی فضاهای شهری و شرایط پژوهش و مطالعات در سطوح بالاتر باتوجه‌به گسترش شهرنشینی و مشکلات آن ایجاد گردید دوره دکترای رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری در سال 1377 در دانشگاه تبریز ایجاد و در سال 1378 اقدام به پذیرش دانشجو جهت آموزش و پژوهش، توسعه پایدار و متوازن روابط بین مردم و محیط زندگی آنها، آمایش شهری، محیط‌زیست شهری، برنامه‌ریزی مسکن و بافت‌های فرسوده، کاربری اراضی و ممیزی املاک تأسیس شده است.
برنامه‌ریزی شهری به‌صورت علوم‌انسانی است و در نظام‌مهندسی حق امضا ندارند. فارغ‌التحصیلان این رشته که یکی از بهترین گرایش‌های رشته جغرافیا شناخته شده است بسته به نوع گرایش تحصیلی در محدوده عملکرد سازمان‌های خصوصی و دولتی مجموعه مدیریت شهری، وزارت‌خانه مسکن شهرسازی، زمین‌شناسی، هواشناسی، نقشه‌برداری کشور، نیروهای مسلح، سازمان برنامه‌وبودجه و... می‌توانند مشغول به کار شوند.