زهرا زمانی
کاربرد رایانه و فناوری‌های دیجیتال در مدیریت شهری و توسعه پایدار، به بهبود کارایی، افزایش دسترسی به اطلاعات، و بهینه‌سازی منابع شهری کمک بسیاری کرده است. ابزارهای رایانه‌ای مانند نرم‌افزارهای تخصصی طراحی و تحلیل نقشه و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقشی کلیدی در فرآیندهای برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و مدیریت شهری دارند. همچنین سایت‌های مختلف مرتبط با امور شهری، مانند سایت‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی، بازآفرینی شهری ایران و اسکان بشر ملل متحد، اطلاعات مهمی را در دسترس شهروندان و برنامه‌ریزان قرار می‌دهند و امکان مشارکت آن‌ها در فرآیندهای تصمیم‌گیری و آگاهی از قوانین و دستورالعمل‌های شهری را فراهم می‌سازند.
از نرم‌افزارهای تخصصی مورد استفاده در مدیریت شهری است. می‌توان به اتوکد (AutoCAD) و GIS اتوکد، به عنوان یک ابزار مناسب برای طراحی نقشه‌های دقیق و سه‌بعدی در سطوح خرد و مخصوصاً در طرح‌های یا سامانه اطلاعات جغرافیایی نگاه کرد.
در کنار این ابزارها، مفاهیم نوینی نیز در برنامه‌ریزی شهری و مدیریت پایدار مطرح شده‌اند که در جهت بهبود کیفیت زندگی و افزایش زیست‌پذیری شهرها نقش موثری دارند. شهرهای دوستدار کودک، شهرهای سالم، شهرهای دوستدار کم‌توانان و سالمندان از جمله این مفاهیم هستند. این شهرها با ایجاد فضاهای امن و دسترسی‌پذیر، امکانات ویژه‌ای را برای نیازهای گروه‌های مختلف فراهم می‌آورند. همچنین، بهره‌گیری از رویکرد گیمیفیکیشن یا بازی‌وارسازی به مشارکت شهروندان در برنامه‌های شهری و فعالیت‌های فرهنگی کمک کرده و احساس تعلق آن‌ها را به محیط زندگی‌شان تقویت می‌کند.
مفاهیم دیگری مانند شهر شاد نیز به دنبال ایجاد حس رضایت و شادی در میان شهروندان هستند. در این شهرها، با توسعه فضاهای عمومی و اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری، روحیه و تعاملات اجتماعی در جامعه شهری تقویت می‌شود. علاوه بر این، بهره‌گیری از انرژی‌های پایدار مانند انرژی خورشیدی و بادی در توسعه شهری، به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کاهش آلودگی کمک می‌کند و گامی مهم در جهت شهرسازی پایدار و سازگار با محیط زیست است.
در نهایت، فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی نیز نقش مهمی در بهبود مدیریت شهری دارند. هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های مختلف و بهینه‌سازی سیستم‌های حمل‌ونقل، مصرف انرژی و مدیریت بحران‌ها، به شهرها کمک می‌کند تا به سوی هوشمندی و کارآمدی حرکت کنند. به این ترتیب، کاربرد رایانه و فناوری‌های دیجیتال در مدیریت شهری نه تنها کارایی و دقت برنامه‌ریزی و اجرا را افزایش داده، بلکه زمینه‌ساز شهرهایی پایدارتر و زیست‌پذیرتر برای تمامی اقشار جامعه، از کودکان تا سالمندان، شده است.