زهرا زمانی حمل‌ونقل شهری یا ترابری به فرآیند یا عمل انتقال افراد و کالاها بین مبدا و مقصد گفته می‌شود و به مفهوم جامع‌تر به فرآیندهای پیچیده‌ای در ساختار شهری مربوط می‌شود که بهینه‌سازی حرکت در شهر را ممکن می‌سازد. در این زمینه، هر حرکت یک‌طرفه بین مبدا و مقصد به عنوان یک سفر تعریف می‌شود که می‌تواند به صورت محلی یا غیرمحلی انجام شود. مبدا نقطه آغازین سفر و مقصد محلی است که سفر در آن پایان می‌یابد. در مورد سفرهای داخلی یا محلی، مبدا یا مقصد درون ناحیه‌ای که تحت مطالعه قرار دارد واقع می‌شود.تحولات در برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری به مسیرهای مختلفی تقسیم شده است که هرکدام به نیازها و اهداف متفاوتی پاسخ می‌دهند. از مسیرهای بین‌شهری مانند آزادراه‌ها (اتوبان‌ها) گرفته تا بزرگراه‌های شهری و خیابان‌های اصلی درجه یک و دو، تمامی این انواع راه‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که نقش‌های مختلفی در حمل‌ونقل شهری ایفا کنند. در سطح محلی‌تر، خیابان‌های جمع و پخش‌کننده، خیابان‌های فرعی و بن‌باز و فرعی بن‌بست محله‌ای، و مسیرهای پیاده‌رو و پیاده‌راه، امکان دسترسی آسان و ایمن برای ساکنان محلی فراهم می‌کنند.در راستای افزایش جذابیت و ایمنی برای عابران پیاده، انواع مسیرهای پیاده در شهرها ایجاد شده‌اند. پیاده‌روها که در مجاورت ماشین‌رو قرار دارند، یکی از رایج‌ترین نمونه‌های این مسیرها هستند و معمولاً در کنار خیابان‌ها طراحی می‌شوند. پیاده‌راه‌ها مسیرهایی هستند که مخصوص حرکت عابران پیاده‌اند و عبور وسایل نقلیه در آن‌ها مجاز نیست. پیاده‌مدار نیز نوع دیگری از مسیرهاست که عمدتاً برای عابران پیاده طراحی شده، اما در آن امکان حرکت محدود خودروها نیز وجود دارد.سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی نیز یکی از ارکان اصلی حمل‌ونقل شهری محسوب می‌شوند و به شکل‌های متنوعی ارائه می‌شوند. از جمله انواع سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی می‌توان به قطار سریع‌السیر شهری، مترو، تراموا، قطار سبک شهری (LRT) و اتوبوس‌های معمولی و برقی اشاره کرد. اتوبوس‌های سریع‌السیر شهری (BRT) نیز از سیستم‌های پیشرفته‌ای هستند که در مسیرهای ویژه حرکت می‌کنند و به کاهش زمان سفر کمک می‌کنند. این سیستم‌ها نقش مهمی در کاهش ترافیک و بهبود کیفیت هوای شهری دارند.پیشرفت تکنولوژی، سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند را به یکی از اجزای ضروری شهرهای مدرن تبدیل کرده است. سیستم‌های هوشمندی همچون AVL که برای کنترل مسیر و جلوگیری از خروج وسایل نقلیه از مسیر اصلی طراحی شده‌اند، ATMS که اطلاعات لازم را به مسافران اتوبوس ارائه می‌دهد، APTS برای مدیریت بلیط الکترونیک، و HOV که امکان استفاده از خودروها با سرنشینان بیشتر را فراهم می‌کند، همگی به کارآمدی و بهینه‌سازی حمل‌ونقل شهری کمک می‌کنند.با ترکیب این زیرساخت‌ها و سیستم‌های هوشمند، شهرها می‌توانند به سوی حمل‌ونقل پایدارتر و کارآمدتر حرکت کنند. استفاده از این رویکردهای پیشرفته نه‌تنها به کاهش ترافیک و آلودگی کمک می‌کند، بلکه تجربه سفر را برای شهروندان بهبود بخشیده و کیفیت زندگی در محیط‌های شهری را ارتقا می‌دهد.