مهتاب قصابی
بازگشت ترامپ، رویای نتانیاهو و دیدگاه های رهبر ایران؛ گزینه‌های پیش روی تهران چه خواهد بود؟
خبرگزاری رویترز روز جمعه اول نوامبر (11 آبان) به نقل از مقامات ایرانی، عربی و غربی نوشت که نگرانی اصلی ایران پتانسیل ترامپ برای قدرت دادن به بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل برای حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران، انجام ترورهای هدفمند و اعمال مجدد سیاست قبلی او موسوم به «فشار حداکثری» از طریق تشدید تحریم‌ها بر صنعت نفت این کشور است. این منابع پیش‌بینی می‌کنند که ترامپ - که در سال‌های 2017 تا 2021 رئیس‌جمهور بود – بار دیگر سیاست فشار حداکثری خود را بر رهبر ایران تحمیل کند تا با پذیرش یک توافق هسته‌ای جدید آن هم با شرایط تعیین‌شده توسط آمریکا و اسرائیل موافقت کند. البته برخی از تحلیلگران نیز استدلال می‌کنند که با توجه به کارزارهای نظامی یک سال اخیر اسرائیل برای هدف قرار دادن گروه‌های مورد حمایت ایران مانند حماس در نوار غزه و حزب الله در لبنان؛ می‌توان نتیجه گرفت که صرف نظر از اینکه هریس یا ترامپ روی کار بیایند، ایران فاقد اهرم‌هایی است که قبلا در اختیار داشته است.
به گزارش یورونیوزدونالد ترامپ ابراز تمایل کرد که ایران به عنوان یک ملت باید پیشرفت کند اما تاکید کرد که نباید اجازه داد تهران به سلاح هسته‌ای دست یابد. او در پاسخ به این سوال که آیا شما با حکومت کنونی موافقید و یا اینکه ترجیح میدهید ایران به دوران شاه و زمانی که یکی از سه کشور برتر گردشگری بود بازگردد، پاسخ داد: «ما نمی‌توانیم به طور کامل در همه امور دخالت کنیم. رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده در این مصاحبه همچنین تاکید کرد که در دوران ریاست جمهوری خود با تهدید به محدود کردن دسترسی چین به بازارهای آمریکا، پکن را برای توقف خرید نفت از ایران تحت فشار قرار داد که به ادعای او این سیاست موفقیت آمیز بود. او در دوران ریاست جمهوری خود در ماه مه 2019 در نشست خبری مشترک با نخست وزیر وقت ژاپن با تاکید بر اینکه دنبال «تغییر رژیم» در ایران نیست، گفت: «می‌خواهم این موضوع را شفاف کنیم.
کامالا هریس، نامزد دموکرات‌ها
پیش‌تر، کامالا هریس، معاون کنونی رئیس جمهوری آمریکا و رقیب انتخاباتی ترامپ روز هشتم اکتبر (17 مهر 1403) در بخشی از مصاحبه خود با برنامه «60 دقیقه» شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس، ایران را به عنوان دشمن اصلی ایالات متحده معرفی کرد. نامزد حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پاسخ به سوال بیل ویتاکر برای نام بردن دشمن اصلی ایالات متحده، گفت: «فکر می‌کنم گزینه آشکاری به ذهن خطور می‌کند، که ایران است.» او ادامه داد: «دستان ایران به خون آمریکایی آغشته است. در خصوص حمله اخیر [ایران] به اسرائیل با 200 موشک بالستیک، کاری که باید انجام دهیم این است که مطمئن شویم ایران هرگز به توانایی هسته‌ای شدن دست پیدا نمی‌کند، این یکی از بالاترین اولویت های من است.»
ادعای دو رسانه آمریکایی:آقای خامنه‌ای دستور انتقام از اسرائیل را صادر کرده؛حمله از خاک عراق انجام می‌شود نشریه نیویورک تایمز آمریکا روز پنجشنبه 31 اکتبر (10 آبان) به نقل از سه منبع ایرانی گفته که رهبر جمهوری اسلامی دستور حمله تلافی‌جویانه علیه اسرائیل را صادر کرده است. این مقامات گفته‌اند که رهبر جمهوری اسلامی این تصمیم را پس از بررسی گزارش مفصل فرماندهان ارشد نظامی درباره میزان آسیب‌های وارده به قابلیت‌های تولید موشک و سامانه‌های پدافند هوایی ایران در اطراف تهران، زیرساخت‌های حیاتی انرژی و یک بندر اصلی در جنوب ایران اتخاذ کرده است. همزمان پایگاه خبری اکسیوس به نقل از دو منبع اسرائیلی ناشناس گزارش داده که اطلاعات اسرائیل نشان می‌دهد که ایران در حال آماده شدن برای حمله به اسرائیل از خاک عراق در روزهای آینده است. در این گزارش آمده است که انجام این حمله از طریق شبه‌نظامیان طرفدار ایران در عراق می‌تواند تلاشی از سوی تهران برای جلوگیری از حمله تلافی جویانه دیگر اسرائیل به اهداف استراتژیک در ایران باشد.
تفاوت با گیتس و سوروس در کارزار دموکرات‌ها و جمهوریخواهان؛ آیا ماسک ترامپ را بر مسند قدرت می‌نشاند؟
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا، بسیاری از ایالت‌ها از جمله ایالت‌های رقابتی مانند جورجیا، فرایند رای‌گیری زودهنگام را آغاز کرده‌اند. در حالی که حدود 2 هفته تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده، ایلان ماسک در این روزها به یکی از سرسخت‌ترین حامیان دونالد ترامپ تبدیل شده و به طور بالقوه بر نتایج انتخابات تأثیر می‌گذارد. مهم‌تر از همه اینکه ایلان ماسک در پشت صحنه، از نظر مالی از یکی از بزرگترین کمیته‌های اقدام سیاسی به نام «پک آمریکا» در طرفداری از ترامپ حمایت می‌کند. از آن زمان، ماسک هم منابع مالی و هم نفوذ خود را به پای حمایت از کمپین ترامپ گذاشته و مکرراً گفته است که اگر ترامپ پیروز نشود، این «آخرین انتخابات» خواهد بود.
وزارت امور خارجه آلمان روز چهارشنبه در مطلبی در پلتفرم اجتماعی ایکس اظهارات نادرست دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را مبنی بر اینکه مهاجران حیوانات خانگی می‌خورند به سخره گرفت و در عین حال نسبت به انتقادات وی از نحوه سیاستگذاری آلمان در حوزه انرژی جبهه‌گیری کرد. ترامپ همچنین از تلاش‌های کامالا هریس برای سوق دادن آمریکا به سمت ترکیبی متنوع‌تر و پایدارتر از منابع انرژی انتقاد کرد و گفت که کشور آلمان هم قصد انجام همین کار را داشت، ولی نتوانست سوخت‌های فسیلی را کنار بگذارد. وزارت امور خارجه آلمان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «می‌خواهد خوشتان بیاید یا نه: شبکه انرژی آلمان با بیش از 50 درصد منابع تجدیدپذیر کاملاً عملیاتی است و ما - به جای ساختن – نیروگاه‌های زغال سنگ و هسته‌ای، در حال تعطیل کردن آنها هستیم.
ورود بمب‌افکن‌های «بی-52» آمریکا به منطقه
همزمان با گزارش رسانه عربی از آرایش تهاجمی نیروهای ایران ارتش آمریکا همزمان با افزایش نگرانی‌ها از آغاز دور جدیدی از تقابل مستقیم نظامی بین ایران و اسرائیل اعلام کرد که بمب‌افکن‌های «بی-52» ایالات متحده وارد منطقه شدند. پنتاگون روز جمعه اعلام کرده بود که حضور ارتش آمریکا در منطقه به دستور لوید آستین، وزیر دفاع این کشور افزایش می‌یابد. وزیر دفاع ایالات متحده دستور اعزام بمب‌افکن‌های «بی-52»، جنگنده‌های هوایی و کشتی‌های جنگی کشورش به منطقه را صادر کرده است. به گفته واشنگتن هدف از اعزام بمب‌افکن‌های «بی-52» به منطقه حفاظت از نظامیان آمریکایی و منافع واشنگتن در منطقه است. اعزام این بمب‌افکن‌ها به منطقه هشدار به ایران محسوب می‌شود که بنا به برخی از گزارش‌ها برای واکنش به حمله اخیر اسرائیل به مراکز نظامی خود آماده می‌شود. برخی گزارش‌ها نیز از صدور نوتام (هشدار پروازی) برای هواپیماهای عبوری از آسمان ایران در روزهای چهارم تا ششم اکتبر حکایت دارد. ایران پیش از این دو بار در طی سال جاری به طور مستقیم به اهدافی در اسرائیل حمله کرده است. اسرائیل نیز هر دو بار به این حمله‌ها واکنش نشان داد هرچند واکنش هفته گذشته این کشور به مراتب جدی‌تر و سنگین‌تر از واکنش به اولین حمله ایران در ماه آوریل بود. بنا به برخی گزارش‌ها به نقل از منابع اطلاعاتی اسرائیل، ایران این بار خود را برای حمله به اسرائیل از خاک عراق آماده می‌کند. سخنگوی کاخ‌سفید روز جمعه از ایران خواست تا از واکنش به حمله هفته گذشته اسرائیل بپرهیزد.
ترجیح اروپا و قدرت‌های جهان و ایران ترامپ است یا هریس؛ چرا؟
از پوتین گرفته تا شی جین پینگ، رهبران اروپایی و ناتو تا مودی هند، رهبران جهان چه کسی را بعنوان رئیس جمهوری جدید آمریکا در کاخ سفید ترجیح می‌دهند؟
رهبران جهان از نزدیک در حال ارزیابی انتخابات ریاست جمهوری روز سه‌شنبه پنجم نوامبر (15 آبان 1403) در بزرگترین ابرقدرت نظامی و اقتصادی جهان هستند. با توجه به درگیری‌های ادامه‌دار در نوار غزه و اوکراین و تشدید اختلافات تجاری، انتظار می‌رود که نتیجه رقابت بین دونالد ترامپِ جمهوری‌خواه و کامالا هریسِ دموکرات، به‌طور قابل‌توجهی بر مسائل مهم جهانی در سال‌های آینده تأثیر بگذارد.
برخی از رهبران جهان سر بسته و تلویحا اعلام کردند که ترجیح آنها کدام شخص است، ولی برخی دیگر علناً ابراز بی‌طرفی کرده‌اند و بر لزوم حفظ روابط قوی با هر دولتی که در واشنگتن حاکم باشد تاکید کردند. برخی دیگر هم گفته‌اند که در روابط فی‌مابین آمریکا با کشور آنها آب از آب تکان نخواهد خورد و اساسا مهم نیست که چه کسی اداره امور در واشنگتن را برعهده خواهد داشت.
هریس اولویت واضح اروپاست
ترامپ آشکارا مخالفت خود را با نحوه خرج‌کرد اعضای پیمان ناتو یا همان اتحاد نظامی بین آمریکا و کشورهای کلیدی اروپای غربی ابراز کرده و چندین بار تهدید به خروج از ناتو کرده است. با این حال، مشاوران امنیت ملی و کارشناسان دفاعی او بعید می‌دانند که او از این ائتلاف خارج شود. با این وجود، انتقادات ترامپ از ناتو همچنان ادامه دارد و انتظار می‌رود که او متحدان ناتو را تحت فشار قرار دهد تا مخارج دفاعی خود را افزایش دهند.
موضع متمایز ترامپ در مورد مناقشه روسیه و اوکراین نیز می‌تواند تلاش نظامی غرب علیه مسکو را به خطر بیندازد. ترامپ با اعطای بسته کمک خارجی به کی‌یف مخالفت است و استدلال می‌کند که این بسته‌ها باید به عنوان وام به جای کمک مالی ارائه شود.
علاوه بر این، پیروزی ترامپ به طور بالقوه می‌تواند بسیاری از سیاست‌های اتحادیه اروپا، از جریان‌های تجاری و یارانه‌های صنعتی گرفته تا مقررات نظارت دیجیتال را به هم بزند. پیروزی ترامپ می‌تواند به معنای همسویی کمتر با کشورهای اروپایی در همکاری برای طرح‌های انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. کما اینکه ترامپ از افزایش تولید سوخت فسیلی برای کاهش وابستگی ایالات متحده به واردات انرژی خارجی حمایت کرده است.
ترامپ در ایالت حساس پنسیلوانیا برنده شد و در آستانه ورود به کاخ سفید قرار گرفت
دونالد ترامپ با پیروزی در انتخابات ایالت پنسیلوانیا 19 رای الکترال را به خود اختصاص داد و در آستانه پیروزی سراسری در انتخابات ریاست‌جمهوری قرار گرفت. ایالت پنسیلوانیا یکی از ایالات مهم چرخشی محسوب می‌شد و کامالا هریس امید داشت که با پیروزی در این ایالت راه خود را برای ورود به کاخ سفید هموار کند. با این حال در شب انتخابات دونالد ترامپ به طرز چشمگیری بهتر از وی عمل کرد و با کسب 51 درصد آرا در مقابل 48.1 درصد کامالا هریس را شکست داد. ترامپ در انتخابات سال 2016 توانسته بود با اختلافی زیر 1 درصد هیلاری کلینتون از حزب دموکرات را شکست دهد. ولی جو بایدن در انتخابات سال 2020 موفق شده بود این ایالت را با یک برتری 1 درصدی پس بگیرد.
هم دونالد ترامپ و هم کامالا هریس در روزهای اخیر بر فعالیت انتخاباتی خود در ایالت پنسیلوانیا افزوده بودند تا بتوانند رای مردم این ایالت را به خود جلب کنند. با قطعی شدن نتایج انتخابات در پنسیلوانیا، دونالد ترامپ اکنون برای قطعی کردن ورودش به کاخ سفید تنها به 3 رای الکترال دیگر نیاز دارد.
تدارکات ایران برای واکنش به اسرائیل؛ «پیچیده و قوی و قبل از آغاز به کار ترامپ یا هریس خواهد بود»
ایران همزمان با هشدار آمریکا در مورد پرهیز از واکنش به حمله اخیر اسرائیل به دنبال انجام حمله‌ای «پیچیده با سلاح‌های قویتر» علیه این کشور و قبل از آغاز به کار رئیس جمهوری جدید آمریکاست.
«وال استریت ژورنال» به نقل از مقام‌های ایرانی و عربی آگاه در مورد برنامه‌ریزی‌های انجام شده این خبر را منتشر کرده است. این در حالی است که آمریکا حضور نظامی خود در منطقه را به امید مهار ایران افزایش داده است. ورود چند بمب‌افکن «بی 52» آمریکا به منطقه تحت نظر سنتکام در منطقه در همین راستا صورت گرفته است.
از سوی دیگر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران روز یکشنبه گفت که برقراری آتش‌بس در منطقه می‌تواند بر نوع و نحوه واکنش ایران تاثیر بگذارد. زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال برقراری آتش‌بس در لبنان شنیده می‌شود اما اسرائیل همچنان بر دستیابی به اهداف خود در جنگ غزه تاکید می‌کند.
حمله اسرائیل به مراکز نظامی ایران که حدود 10 روز پیش انجام شد به دفاع هوایی این کشور آسیب جدی زد.
آسوشیتدپرس: تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که حمله اسرائیل به پایگاه سپاه در شاهرود آسیب زده است
در مقابل اسرائیل تهدید کرده است که در صورت حمله دوباره از سوی ایران واکنش خود را محدود به مراکز نظامی خواهد کرد. به گفته رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل این کشور در حمله جدید خود مراکزی را که پیش از این از حمله آنها خودداری کرده بود هدف خواهد گرفت.
اسرائیل در حملاتی که ساعات اولیه روز شنبه 26 اکتبر صورت گرفت از حمله به مراکز نفتی و هسته‌ای ایران خودداری کرد.
در گزارش «وال استریت ژورنال» آمده است که ارتش ایران به دلیل تلفاتی که داشته است در واکنش به اسرائیل نقش خواهد داشت. این در حالی است که تاکنون این سپاه پاسداران بود که نقش اصلی را در دو حمله قبلی ایران به اسرائیل ایفا کرده بود.
علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران روز یکشنبه گفت که پاسخ ایران به حمله اخیر اسرائیل «حتما» انجام خواهد شد. در گزارش «وال استریت ژورنال» آمده است که تهران تهدید کرده است که پاسخش این بار «پیچیده‌تر و قویتر» از قبل خواهد بود.