امین حسین پور
ابیانه روستای کوچکی که مرا به سالهای خیلی دور می برد، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز در استان اصفهان .
این روستا در 38 کیلومتری شمال غربی نطنز در دامنهٔ کوه کرکس و یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران واقع شده است مسیر ابیانه از اتوبان تا روستا با پیچ و خم های زیبا و روستا های مسیر بسیار تماشاییست .
ابیانه روستایی با کوچه های باریک خفته در لابلای دیوار های بلند سرخ رنگ گلی با نوارهای گچی در زوایا و تزئینات که با ساباط ها و پیچ و خم کوچه ها ، در های چوبی ، ارسی ها و طارمه ها و اصالت لباس خاص محلی مردمانش نمادی از تاریخ کهن ایران است.
مردان ابیانه شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه (دوید یا همان دبیت) می پوشند و زنان روستا پیراهن بلندی از پارچه‌های گل‌دار و رنگارنگ و چارقدهای سفیدرنگی بر سر ، خیال آدمی را به داستان های کهن ایرانی ، به خانه ی مادربزرگ و قصه های شهرزاد پرواز می دهند .
خانه های آجری ابیانه با توجه با قرار گرفتن ابیانه در شیب کوه گاها پلکانی و یا دو یا سه طبقه و گاهی حتی چهار طبقه می باشند ، که اکثرا پنجره هایی رو به کوچه باغ ها و کوهستان زیبا و طبیعت منحصر به فردش دارند .
پیشینه ای تاریخی، حدود چهار هزار و پانصد ساله برای ابیانه تخمین زده اند و آن را از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران می‌دانند.آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است.قدیمی ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده ی ابیانه است .
صدای جوی آب روان در کوچه ها بوی کاهگل ، معماری خاص خانه ها و نخل چوبی مقدس در طارمه که بی تابانه ماه ها به انتظار محرم و صفر بر آستانه ی مسجد تکیه داده.کوچه باغ های پر بار و سبز و سرشار از میوه محیطی بسیار چشم نواز و روح افزا را در اختیار طبیعت دوستان قرار می دهد. هوای پاک و کوه های وسوسه گر برای کوهپیمایی سبک صبحگاهی همه و همه ابیانه را روستایی بسیار تماشایی کرده است.
از سوغات های ابیانه میتوان به محصولات خوراکی که اغلب در طبیعت اطراف آن وجود دارد مثل لواشک ، لبنیات ، گردو ، بادام سیب و آلوی ابیانه اشاره نمود .از صنابع دستی ابیانه میتوان به زیور آلات دست سازی چون گردنبند و دستبند اشاره کرد ابیانه سه قلعه دارد که عبارتند از:یکی قلعه پال همونه یا تخت‌هامان درجنوب غرب ابیانه در محله ی بالا و بوسمون با عمری 200 ساله ،دومی قلعه هرده در شمال شرق ابیانه
،سومی قلعه پاله در شمال غرب ابیانه در محله پل .این قلعه‌ها مربوط به دوره‌های یاغیگری بوده که مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغی‌های محلی ساخته‌اند و در آن به نوبت کشیک می‌داده‌اند.
در ابیانه چند هتل ، خانه های اقامتی ، سوئیت هاو امکانات رفاهی برای اسکان و تفریح و آسایش مسافران و گردشگران وجود دارد در مرکز روستا محوطه ای برای پارک خودرو و سرویس بهداشتی وجود دارد .بهترین فصل برای سفر به ابیانه بهار و پاییز می باشد.