فاطمه قدم
روز شنبه 2 تیر ماه 1403 در ستاد مرکزی نهادهای مدنی دکتر مسعود پزشکیان، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، میزگردتخصصی تحت عنوان بررسی نقش و اهمیت نهادهای مدنی با حضور آقایان دکتر افشین فرهانچی دبیر کل محترم حزب اراده ملت ایران و شمس افرازی زاده رئیس محترم دفتر سیاسی حزب ملت ایران برگزار شد.در این میزگرد براهمیت نهادهای مدنی در تقویت دموکراسی و مردم-سالاری تاکید شد و راهکارهایی برای تقویت این نهادها ارائه گردید که در ادامه می خوانید:
در آغاز این میزگرد، دکتر افشین فرهانچی ضمن ابراز خوشحالی از حضور در کنار اعضای حزب اراده ملت ایران، هواداران و تمامی ملت عزیز ایران، تأکید کرد که حزب اراده ملت ایران مسئولیت ستاد تشکل‌ها و نهادهای مدنی دکتر پزشکیان را در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری برعهده گرفته است. وی بیان کرد که این میزگرد برای بررسی نقش و اهمیت نهادهای مدنی در جامعه برگزار شده است.
نقش نهادهای مدنی در تقویت دموکراسی:
فرهانچی به طیف وسیع نهادهای مدنی اشاره کرد و توضیح داد که این نهادها شامل شوراها، سازمان‌های غیردولتی، احزاب، تشکل‌ها، انجمن‌های صنفی و اتحادیه‌های کارگری هستند. او بیان کرد که نهادهای مدنی نقش مهمی در تقویت دموکراسی و مردم‌سالاری در یک کشور دارند. وی تأکید کرد که بدون نهادهای مدنی، حتی یک رئیس جمهور باهوش و قدرتمند نیز نمی‌تواند دموکراسی را نهادینه کند. نهادهای مدنی مردم را از حالت توده‌ای بی‌شکل به گروه‌های سازمان‌یافته تبدیل می‌کنند و این گروه‌ها حاملین دموکراسی هستند.
مرور تاریخ مبارزات آزادی خواهانه در ایران:
دبیرکل حزب اراده ملت ایران به تاریخ مبارزات آزادی‌خواهانه مردم ایران اشاره کرد و نقاط عطفی مانند انقلاب مشروطه، جنبش ملی شدن صنعت نفت و دوم خرداد را مرور کرد. وی بیان کرد که نهادهای مدنی در ایران پس از دوم خرداد مقاومتی از خود نشان دادند که بخش‌های قدرت‌طلب حاکمیت نتوانستند آنها را از صحنه بیرون کنند. حزب اراده ملت ایران با هدف توسعه دموکراسی و مردم‌سالاری، در این دوره از انتخابات حضور فعال داشته است. وی افزود که حزب اراده ملت ایران تصمیم گرفت در ستاد تشکل‌ها و نهادهای مدنی دکتر پزشکیان حضور یابد تا به نهادهای مدنی کشور اهمیت و نقش آنها را نشان دهد.
در ادامه مهمان دیگر این میزگرد تخصصی، شمس افرازی؛ با اشاره به سیر فلسفه سیاست در غرب و جامعه مدنی، سخنان خود را آغاز کرد. او با استناد به کلام توماس هابز در کتاب لویاتان، بیان کرد که انسان ناگزیر از این است که قدرت را به نوعی رها کند. وی ادامه داد که در جوامع پیشرفته، پس از جدال بین حاکمیت و شهروندان، احزاب و نهادهای مدنی شکل گرفتند و تقویت شدند.
نقش نهادهای مدنی در جامعه:
افرازی به هرم اجتماعی جامعه اشاره کرد که در آن حاکمیت در راس هرم، نهادهای مدنی و احزاب در وسط هرم و شهروندان در دامنه هرم قرار دارند. او توضیح داد که نهادهای مدنی برای مطالبه‌گری شهروندان از حاکمیت ایجاد شده‌اند، زیرا ذات قدرت علاقه به تمرکز دارد. وی تأکید کرد که در جوامع دموکراتیک، نهادهای مدنی و احزاب به عنوان موتور محرک دموکراسی عمل می‌کنند.
چالش های عدم تحقق نهادهای مدنی:
این کنشگر سیاسی بیان کرد که حکومت دموکراتیک، حکومتی است که قدرت سیاسی را به شهروندان اجتماعی ارائه می‌کند. او به تاریخ تحولات سیاسی ایران اشاره کرد و بیان کرد که عدم شکل‌گیری و تحقق احزاب و نهادهای مدنی باعث رنجوری جامعه ایرانی شده است. وی همچنین به نقش مهم سلبریتی‌ها در جوامعی که احزاب و نهادهای مدنی ضعیف هستند، اشاره کرد و تأکید کرد که این امر باعث ناامیدی و یأس در جامعه می‌شود. وی بیان کرد که جامعه راه خود را به صورت طبیعی پیدا می‌کند و در صورت نبود احزاب و نهادهای مدنی، این انتقال قدرت و مطالبات به صورت منطقی صورت نمی‌گیرد.
جمع بندی:
این میزگرد با هدف بررسی نقش و اهمیت نهادهای مدنی و ارائه راهکارهای مناسب برای تقویت نهادهای مدنی و ارتقاء سطح دموکراسی در ایران برگزار شد. شرکت‌کنندگان به اهمیت نهادهای مدنی در فرآیند دموکراسی و مردم‌سالاری تاکید کرده و نقش این نهادها را در جامعه حیاتی دانستند.