سید مهدی تروهید
مسعود پزشکیان، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در 24 خرداد 1403 همراه با مشاوران اقتصادی خود در برنامه شبانگاهی میزگرد اقتصادی سیما حضور یافت تا دیدگاههای اقتصادی تیم خود را عرضه کند و پاشخگوی پرسش کارشناسان حاضر در این برنامه باشد.
حضور حسین عبدهتبریزی، دبیرکل پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در دولت اصلاحات، و مشاور وزیر سابق راه و شهرسازی در دولتهای دهم و یازدهم قابل توجه بود. او همراه با احمد میدری، معاون وزیر کار در دولت یازدهم، در تیم اقتصادی پزشکیان حضور دارند، که این حضور بسیار مورد توجه محافل اقتصادی-مالی و فعالان بازار سرمایه قرار گرفت. در این برنامه، یحیی آلاسحاق، وزیر پیشین بازرگانی، داوود دانش جعفری، وزیر پیشین اقتصاد، و محمدحسین حسینزاده بحرینی، نماینده ادوار مجلس، نیز به عنوان کارشناسان صداوسیما حضور داشتند تا پرسشهایی را از کاندیدای حاضر مطرح کنند.
مسعود پزشکیان در ابتدای سخنان خود با اشاره به نامه مالک اشتر تاکید کرد که جامعه بدون تجار و صنعتگران پایدار نمیماند. او تصریح کرد که قوانین باید بر اساس این دیدگاه تنظیم شوند، زیرا بدون بازگانان و صنعتگران، دیگر بخشها پایدار نخواهند بود. وی با استناد به دادههای بانک مرکزی و وزارت اقتصاد، وضعیت اقتصادی کشور را بررسی کرد و گفت: در سالهای اخیر، بدهی دولت به بانک مرکزی از 115 هزار میلیارد تومان به 302 هزار میلیارد تومان و بدهی دولت به بانکها از 416 هزار میلیارد تومان به 819 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. همچنین، انتشار اوراق مالی به 752 هزار میلیارد تومان رسیده و نرخ تورم بالای 40 درصد بوده است. پزشکیان بیان کردند که در سال 1403، تورم گوشت قرمز و سفید به ترتیب 79.2 و گوشت ماکیان به 80 درصد رسیده است و رشد اقتصادی در بخش کشاورزی و صنایع و معادن منفی بوده است. وی به وضعیت نوسانات ارزی اشاره کرد و بیان کرد که در سالهای اخیر نزدیک به هزارهزار میلیارد تومان پول رانت توزیع شده است. او مسائل معیشتی مردم را مورد توجه قرار داد و با انتقاد از قوانین خلقالساعه و شرکت افراد غیرکارشناس، تأکید کرد که باید جلوی تورم گرفته شود. همچنین، او خواستار بهبود روابط خارجی و جذب سرمایهگذاری خارجی برای کاهش فشار اقتصادی شد.
مسعود پزشکیان تاکید کرد که برای حل مشکلات کشور باید نگرش و رفتار در مقررات، اجرا، نظارت، ارتباطات بینالمللی، و سرمایهگذاریها تغییر کند و به جای اتکا به سیاسیکاری و سپردن امور به همحزبیها، به کارشناسان مراجعه شود.
حسین عبده تبریزی، همراه پزشکیان در تکمیل سخنان وی اضافه کرد: آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها، فرصتهای برابر، دست یافتن به جایگاه اول، ارتقای سطح سرانه، ریزفناوریها، فناوریهای زیستی، تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و سایر فرازها مانند ارتقای روابط بین المللی، افزایش جذب منابع سرمایه گذاری خارجی مورد قبول ما است. متن سند نهایی چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است که توسط کارشناسان تهیه شده است و مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را پذیرفته و به تأیید مقام رهبری رسیده و تمام این سند توسط ایشان ابلاغ شده است.
به نظر میرسد دکتر حسین عبده تبریزی در سخنان خود تلاش کرد تا با بیان بهتری سوتفاهمهای ایجاد در فضای رسانهای کشور درباره بیبرنامه بودن پزشکیان به علت تاکید او بر اسناد بالادستی نظام -مانند سند چشمانداز و برنامه هفتم توسعه- را اصلاح کند. او گفت: «آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها، فرصتهای برابر، دست یافتن به جایگاه اول، ارتقای سطح سرانه، ریزفناوریها، فناوریهای زیستی، تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و سایر فرازها مانند ارتقای روابط بین المللی، افزایش جذب منابع سرمایه گذاری خارجی مورد قبول ما است. متن سند نهایی چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است که توسط کارشناسان تهیه شده است و مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را پذیرفته و به تأیید مقام رهبری رسیده و تمام این سند توسط ایشان ابلاغ شده است. اگر آقای پزشکیان گفتند که قصد اجرای آن را دارند حرف بدی زدند؟ این اصول اجرا نشده و حرف آقای پزشکیان این است که اینها را اجرا کنند. برای مثال بند 39 این سند مربوط به مهار تورم است. روی این سند هزاران ساعت کار کارشناسی انجام شده است و طبق این بند قرار بوده تا تورم کنترل شود.»
عبدهتبریزی در ادامه افزود: معضل امروز تورم است. حاکمیت قرار بوده تورم را کنترل کند. تورم یعنی اینکه وقتی کالا زیاد نشود و پول زیاد شود، تورم ایجاد میشود. چه کسی مسوول است؟ دولت، حاکمیت، بانک مرکزی؛ نه آن بندهخدایی که کالا میفروشد. وی تصریح کرد: حالا در این شرایط میرویم قانون تنظیم میکنیم که کنترل قیمت را انجام دهیم. من فکر میکنم در کابینه موجود هم هنوز کسانی هستند که بعد از 40 سال معتقدند که باید قیمتها را کنترل کنند، زیرا تفاوت گرانی با تورم تفهیم نشده است.
عبدهتبریزی خاطرنشان کرد: یک بند دیگر، تعامل سازنده در روابط بینالملل است. این محدودیتهایی که الان در ایران وجود دارد و این تحریمها تداوم پیدا کرده، بند تعامل سازنده در روابط بینالملل را اجرایی کرده است؟! ما میدانیم نمیتوانیم به قدری که دوست داریم، نفت تولید کنیم و بفروشیم. اگر نفت تولید میکردیم و میفروختیم، میگذاشتیم پای سرمایهگذاری بیشتر و با آن، توسعه و اشتغال را انجام میدادیم. وی متذکر شد: الان به دلیل همین تحریم و محدودیتها، تکنولوژی وارد نمیشود. ما قرار است قدرت اول منطقه باشیم. حالا تکنولوژی وارد نمیشود، چون این تعامل سازنده در روابط بینالملل را به اجرا در نیاوردیم.
پزشکیان افزود: اقتصاد دیجیتال نیاز به رشد و توسعه دارد و این درحالی است که نخبگان از کشور فراری داده میشوند و فیلترینگ، شرایط مهاجرت استعدادها را فراهم کرده و سرمایهگذاری خارجی نیز به دلیل عدم اصلاح مقررات جذب نشده است. پزشکیان بیان کرد که باید تغییرات با سه اصل مشخص شوند: مسئولیتپذیری، عملکرد و پاسخگویی. او به اجرای ناکام قانون کدملی و کدپستی و ماده 169 مالیاتها اشاره کرد و گفت که اجرای قوانین میتوانست جلوی دزدی و رانت را بگیرد. وی انتقاد کرد که در سیستم کنونی، مسئولان به قانون عمل نمیکنند و پاسخگو نیستند.
پزشکیان در مورد اصلاح یارانه انرژی، بهویژه قیمت بنزین، گفت که هر اقدامی در این زمینه باید با مشارکت و آگاهی مردم باشد تا از تکرار فاجعههای قبلی جلوگیری شود و نباید بدون کارشناسی تصمیمگیری شود. وی بر ضرورت پاسخگویی مسئولان تاکید کرد و گفت که اگر به وظایف خود عمل نکردند، باید محاکمه شوند. پزشکیان اضافه کرد که بدون کارشناسی نمیتوان نسخه داد و ناترازیها باید توسط کارشناسان حل شود. او بیان کرد که نمیتوانیم بدون سرمایهگذاری خارجی و منابع مالی کافی، اقدامات اصلاحی در اقتصاد کشور انجام دهیم، زیرا این کار به سقوط معیشتی مردم منجر خواهد شد. وی خاطرنشان کرد که کشور فاقد نقشه و برنامهریزی درست است و هر روز طرحهای فوری و بدون کارشناسی ارائه میشوند که به بیثباتی و مشکلات فعلی منجر میشوند. پزشکیان تاکید کرد که کارشناسان باید با مشارکت مردم تصمیمگیری کنند تا مردم آسیب نبینند و اهداف بلندمدت محقق شوند.
در پایان پزشکیان تصریح کرد که «توهم تخصص ندارد و هرگاه بیماری نزد او میآید، از کارشناسان کمک میگیرد» و به گرایش دینی یا سیاسی او توجهی نمیکند. وی انتقاد کرد که در کشور برای همه چیز نسخه مینویسیم بدون اینکه تخصص لازم را داشته باشیم و این منجر به مشکلات فعلی جامعه شده است.