سخن سردبیری این شماره ضمن اشاره به پیامدهای طولانی شدن جنگ غزه، به موفقیت ورزشکاران ایران در بازیهای پارا آسیایی نگاهی انداخته و بحثی در باب مناظره دکتر مسعود نیلی و دکتر محمد مالجو در حوزه اقتصاد کلان و تورم دارد.
1
جنگ بین اسرائیل و گروه حماس کماکان ادامه دارد، هرچند هم بر آمار کشته شدگان افزوده می گردد و هم تخریب بیشتری نصیب غزه گشته است، اما اقتصاد اسرائیل نیز در این میان در امان نمانده است.
بی ثباتی در جای جای خاورمیانه موج میزند، گرچه مهم واکاوی ریشه بی ثباتی ها و شناسایی آغازگران این جدال های بیپایان است، ولی نکته مهمتر نتیجه این داستان است. چه در ینگه دنیا و چه در شرق، سرعت توسعه باور نکردنی است و هر روز فاصله بین آنها با ما ممالک محروسه در خاورمیانه افزونتر میگردد. دیر نیست زمانی که چشم باز کنیم (همگی ما از عربستان و امارات گرفته تا تهران و ترکیه) و ببینیم که مشابه قرون 18 و19 از قافله توسعه و پیشرفت عقب افتادهایم و جبران برایمان مقدور نیست.
انتظار این است که رهبران منطقه راهکاری برای پایان این جنگها و جدالها بیابند. اگر جنگ اوکراین و روسیه ختم نمیشود، بیشک پای منافع دیگران چون چین و آمریکا در میان است. بیاندیشیم که جنگ در جای جای خاورمیانه به نفع چه کسانی است؟
و منافع چه گروههایی در این میان تامین میشود؟
2
هفته گذشته مناظره ای ملایم و اخلاقی بین دکتر مسعود نیلی و دکتر محمود مالجو برگزار گردید.
گرچه مناظره اخته ماند و فرصت نشد که بحث اصلی که تورم بود مورد واشکافی قرار گیرد ولی مناظره نکات بسیار جالب و عمیقی را نمایان نمود.
اول اینکه آکادمیسین های واقعی دعوا و جدال نمیکنند، بلکه به آرامی و با متانت استدلالهای خود را میگویند و میگذرند. ایشان قرار نیست تا پای جان مبارزه کنند، ایشان اجازه میدهند تا زمان درستی نظراتشان را نشان دهد.
دوم اینکه علی رغم فاصله بنیادی بین اندیشهها و نظریات این دو استاد پل های ارتباطی مشترک زیادی بین صحبتهای آنها دیده میشد و نشان میداد که اگر فضای گفتگو و مفاهمه، خارج از جدالهای ایدئولوژیک برقرار گردد امکان تفاهم و تعامل حتی در حوزه پیچیدهای چون اقتصاد نیز فراهم است. شرط آن است که خرابکاران سر کار نباشند.
سوم اینکه: نظریات مطرح شده در این مناظره را با تسامح می توان با تفاوت بین دیدگاههای فیزیک کوانتومی و فیزیک نیوتونی شبیه دانست. هر دو دیدگاه در بستر هایی درست و کاربردی می نمایند و در بستری دیگر ناتوان و الکن. اگر این نظریات در جای درست خویش به کار گرفته شود مطمئنا نتایج خوبی حاصل خواهد شد. دریغ از اینکه معمولاً جای این گونه افراد در احزاب و مجلس و دولت خالی است و کسانی به سیاست گذاری نشستهاند که نه بینشی دارند و نه دانشی؛ فقط طوطی وار تکرار کننده جملات پوپولیستی و بی مایه و دهان پرکن هستند.
3
ایران به شایستگی در جایگاه دوم بازیهای پاراسیایی هوانگژو 2023 قرار گرفت. بعد از ناکامی ایران در بازیهای آسیایی و تنزل رتبه کلی ایران، این خبر مرهمی بود بر دل ورزشکاران ایران.
ایران از زمانه قدیم مشابه بسیاری از جوامع بافتی طبقاتی داشته است و جابجایی بین طبقات امری نزدیک به محال بوده است. در سده اخیر به جز پدیده انقلاب که بافت طبقاتی را به طور وسیع و عمیق دگرگون میکند، سه عامل در جابجایی بین طبقات موثر بوده است و اعضا طبقات پایین با استفاده از آنها جایگاه جدید طبقاتی برای خود و خانواده شان کسب می کردهاند.
تحصیلات، ورزش و هنر سه ابزاری بوده اند که به طبقات پایین مجوز ورود به طبقات بالا را می دادهاند. اگر چه هرسه این ابزار ها خود نیز طبقاتی شده اند و کارکرد اولیه شان در زمینه جابجایی طبقاتی را از دست داده اند ولی کماکان در موارد زیادی می توانند عملکرد موثری داشته باشند.
خوشبختانه کماکان اکثریت جامعه ایرانی ارزش و منزلت این سه حوزه را می شناسد و علی رغم تلاش وافر حاکمیت و طبقات فرادست برای ایجاد انحصار، هنوز روزنه هایی برای تغییر بافت طبقاتی وجود دارد.
اگر چه نباید مسیر اصلی را در این میان گم کرد و روش های کلاسیک نزدیک کردن طبقات به یکدیگر و کاهش فاصله طبقاتی را نادیده گرفت اما همین روش های فرعی نیز کمک کننده هستند، اکنون ورزش، هنر، تحصیلات ابزارهایی هستند که توان یابان را یاری می کنند که تا مناسبات اصلی اصلاح شوند، لااقل در سطح فردی بتوانند امید را زنده نگه دارند.