سخن سردبیری این شماره نشریه اراده ملت (شماره 70) نگاهی دارد به تعویق بررسی برنامه هفتم توسعه، باخت حسن یزدانی به حریف آمریکائی اش و سالگرد جنبش مهسا.
1
تعویق مکرر برنامه هفتم توسعه
همان طور که پیش بینی می‌شد برای چندمین بار برنامه هفتم توسعه به تعویق افتاد و مجلسیان مجبور شدند در روزهای پایانی تابستان، برنامه ششم توسعه را برای شش ماه دیگر تمدید نمایند. تأخیر در تدوین، ارائه و پیشنهادات بسیار زیادی که روی برنامه داده شده است از علل اصلی عدم تصویب به موقع این برنامه است. اما در پس پرده می‌توان دریافت که بود و نبود چنین برنامه‌هایی چندان هم برای دولت مردان مهم نیست و نوشتن برنامه توسعه حالتی مناسکی پیدا کرده است. وضعیت توسعه نیافتگی کشور بارزترین دلیلی است که نشان‌می‌دهد تدوین برنامه با این شیوه نمی‌تواند دردی از مردم دوا کند.
توسعه پدیده‌ای است که ابتدا باید بین نخبگان و دولت مردان، اجماعی همه جانبه در مورد لزوم اجرای آن صورت گیرد. در قدم‌های بعدی تیمی کاملاً تخصصی و وطن دوست متولی کار گردند و فارغ از جدل‌های سیاسی و مقطعی بر آن تمرکز ورزند. اما واضح است که ما هنوز حتی در مورد مفهوم توسعه نیز به اجماع نرسیده‌ایم. بسیاری از متولیان امر توسعه را پدیده‌ای غربی و وارداتی می‌دانند و با کلیت آن مخالفند. عده‌ای بر اساس پیشینه توسعه در کشورهای دیگر آن را ابزار نفوذ امپریالیسم می‌دانند. عده‌ای نیز آن را از جهت مشکلات زیست محیطی و تغییرات سبک زندگی مطرود می‌شمارند.
تازه اینها در کلیت موضوع است وگرنه در بحث انواع، اجزا و تقدم بخش‌های مختلف توسعه بر یکدیگر، جنگ هفتادودو ملت رخ می‌دهد. در خارج از لایه‌های روشن‌فکری و دولت مردان نیز، بحث بسیار مغشوش و شبهه ناک است. مردم ظاهراً توسعه می‌خواهند ولی نمی‌خواهند به الزامات آن تن بدهند. لذا ما در گردنه اول این راه مانده‌ایم و فاصله مان با کشورهای دیگر روز به‌روز افزون‌تر می‌گردد.
در چنین شرایطی طبیعی است که اگر تدوین یا اجرای برنامه‌های توسعه، چندین ماه و سال هم عقب بیافتد، چندان مهم نخواهد بود.
2
آینده مبهم تصمیمات در ایران
از همان اولین خیمه ای که حسن یزدانی بر روی تیلور آمریکائی زد، مشخص بود که این کشتی عاقبت خوبی نخواهد داشت. یزدانی خیمه را زده بود ولی نمی دانست چه کاری باید بکند! این پدیده چندین بار در طول مبارزه تکرار شد و نتیجه هر بار همان بود، خیمه ای سنگین و بی حاصل. مشخص بود که فقط به قدم اول فکر شده و برای ادامه کار چاره ای اندیشیده نشده است.
این پدیده را بطور مکرر در فضای اجتماعی و سیاسی ایران خصوصا این روزها میبینیم. تصمیماتی گرفته می شود، قدم اول نیز برداشته می شود، اما برای ادامه کار تدبیری اندیشیده نشده است. سیاست آن است که برای تمام قدم ها از قبل برنامه ریخته باشد و به سان شطرنج بازی ماهر تا قدم های آخر حریف را خوانده باشی و در لحظه مناسب پیروزی را از آن خود کنی.
چه از جانب سیاستمداران مستقر در حاکمیت و چه از جانب سیاستمداران بیرون از حاکمیت، شاهدیم که پروژه هائی طرح ریزی و پایه گذاری می شود که فقط به قدم اول و دوم آن اندیشیده شده است و اینچنین است که اکثریت حرکت های اصلاحی و توسعه گرایانه در ایران ناکام می ماند و ما کماکان دل به خیمه زدن های بی حاصل می بندیم.
3
احزاب؛ سازماندهی و تحولات پایدار در جامعه
سالگرد درگذشت مهسا امینی آنگونه که پیش بینی می شد، گذشت. کسانی که شناخت دقیقی از فضای سیاسی ایران و خلق و خوی ایرانییان دارند، به سادگی می توانستند درباره این روز ها پیش بینی کنند.
اما آنچه مهم است و می تواند چراغ راه آینده باشد، درس هائی است که باید از خیزش زن، زندگی، آزادی گرفت. خیزشی که سال قبل کلید خورد، طلیعه آگاهی فزاینده ای بود که هم جامعه و هم سیاست مداران را در برگرفت. هر کسی، در هر جایگاه و موقعیتی میبایست از این خیزش، پیامدها و تبعات آن درس گرفته باشد وگرنه در چرخه بی پایان تکرار اشتباهات فرو میغلتیم.
حاکمیت باید این درس را فرا گرفته باشد که نمی تواند در مقابل مطالبات انسانی و منطقی جامعه و در برابر توده مردم قرار گیرد و لازم است خود را به روز کند و مردم نیز باید این درس را گرفته باشند که نباید تمام مطالبات را هم زمان و در ظرفی مشترک قرار دهند و انتظار داشته باشند یک شبه همه چیز آن گونه که تصور می کنند تغییر داده شود.
اما درس اصلی برای احزاب این بود که: سازماندهی، کلید اصلی ایجاد تحولات پایدار در جامعه و سیاست است. بدون سازماندهی و تشکیلات سازی هر حرکتی – حتی منطقی و مترقی- می تواند از مسیر اصلی خویش منحرف گردد و گاه به ضد خود بدل شود. احزاب بالاترین مرحله سازماندهی سیاسی هستند، لازم است که تمام توان خود را برای شبکه سازی، نهاد سازی و توانمندسازی صرف کنند تا بتوانند به عنوان پیشانی حرکات مدنی و اجتماعی و سیاسی راهنمای مناسبی برای مردم و جامعه باشند. نقشی که نتوانستند آن را در خیزش سال قبل ایفا نمایند.