رحیم حمزه
سؤال مهمی که پیش روی هر ایرانی دلسوز قرار دارد این است که آیا اساساً حال کشور خوب است یا نه؟ از دو منظر می‌توان به این پرسش پاسخ داد، منظر مردم و منظر حاکمیت. تا جایی که تجربه زیسته نشان‌می‌دهد از هر دو منظر حال کلی خوب نیست (تأکید و تصریح می‌کنم تجربه زیسته، چون به‌خاطر فقدان داده‌های شفاف و غیر قابل استناد به‌علت وجود پشت پرده‌های بسیار، امکانی غیر از تجربه زیسته جهت بر ساختن چارچوب تحلیلی وجود ندارد) لکن این دو منظر به لحظه منطق درونی خود، با استدلال‌های تقریباً متفاوت و متمایز و از برخی جهات متضاد از هم به این نتیجه می‌رسند و بر این اساس نسخه‌های شفا بخش هر کدام ناهم جهت و یا در تقابل، مسیری دیگرگونه تجویز می‌کنند.
و اما نمونه‌ها، از پیش ثبت نام انتخابات این دوره مجلس تا اصل 85 شدن لایحه حجاب و عفاف. حکومت دل به مشارکت حداکثری بسته چون فکر می‌کند با مشارکت حداقلی حال کشور خوب نیست، در نقطه مقابل مردم همان‌طور که در انتخابات قبلی نشان دادند این‌گونه می‌اندیشند که با مشارکت حالشان خوب نمی‌شود و با اتخاذ شیوه قهر با صندوق راه‌حل مشکلات را در هر چه حداقلی‌تر شدن مشارکت جستجو می‌کنند. در مورد حجاب نیز همین داستان به‌نحو بارزی ظهور و بروز پیدا کرده حکومت با تمسک به ایدئولوژی مشروعیت بخش خود رواج بدحجابی و بی‌حجابی در بدحال شدن جامعه دخیل تلقی می‌کند به جهاتی که می‌دانیم و می‌دانند و بر عکس مردم با عبور از برساخته‌های ایدئولوژیک و فربه‌تر و کارآمدتر دیدن دین از ایدئولوژی تحمیلی، خیر جامعه را در گسترش دامنه اختیار و افزایش فعالیت خود در انتخاب سبک زندگی خود می‌بینند.
پس با این وجود گره‌های فروبسته‌ای در تمشیت امور ملک و ملت می‌افتند که گشودن آنها به این سادگی‌ها ممکن نمی‌شود مگر در بستری مبتنی تعامل و اینکه مردم حکومت را از خود و برای خود بدانند، چرا که در تقابل مردم و حکومت آنچه که تعیین کننده است اراده و منطق جمعی مردم خواهد بود و لا غیر. مطلوبیت دموکراسی از این زاویه قابل ارزیابی بوده و در طول تاریخ به‌عنوان تجربه بشری مورد اعتنا و التفات ویژه همه جنبش‌های مدنی و آزادی‌خواه و عدالت طلب قرار گرفته است.