چهاردهم مرداد 1285 مظفرالدین‌شاه قاجار، فرمان مشروطیت را صادر کرد. بدون شک جنبش مشروطیت و صدور فرمان مشروطیت از رویدادهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران است. برای دلایل وقوع این جنبش می‌توان به رفتارهای عین‌الدوله، بحران‌های اقتصادی و... اشاره کرد. دررابطه‌با تحصن مردم در سفارت انگلیس و مهاجرت برخی از علما به قم حتماً چیزهای شنیده‌اید.
ما در این زمان محدود می‌خواهیم به بخشی از فرمان مظفرالدین‌شاه و مفهوم مشروطیت بپردازیم. در این نامه آمده است: ((... برای رفاهی‌ات و آسودگی قاطبه اهالی ایران و تشیید و تأیید مبانی دولت، اصلاحات مقتضیه به‌مرور در دوایر دولتی و مملکتی به‌موقع اجرا گذارده شود، چنان مصمم شدیم که مجلسی از منتخبین شاهزادگان و علما و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه تهران تشکیل و تنظیم شود...))
نکته جالب این است که نه‌تنها اعضای این مجلس قرار بود از طبقه بالای اجتماعی اقتصادی زمان باشند؛ بلکه حتی انتخاب همین اعضا هم توسط قشر بالا انجام می‌گرفته نه عموم مردم. در ادامه نامه دررابطه‌با کارکرد اعضای این مجلس این چنین می‌نویسد:
((در کمال امنیت و اطمینان عقاید خودشان را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات مهمه قاطبه اهالی مملکت توسط شخص اول دولت به عرض برسانند که به صحه مبارکه موشح و به‌موقع اجرا گذارده شود...))
کاملاً واضح است که او تنها اجازه بیان مشکلات و ارائه پیشنهاد را به اعضای این مجلس داده است.
اما مشروطیت به چه معناست؟ مشروطیت به معنی مشروط کردن قدرت مطلق، مستبد، خودسر و منفعت‌طلب است که تنها بر محور شخص پادشاه و حلقه پیرامون او در گردش بود. در یک کلام هدف از مشروطه استقرار نظامی مشارکتی و کارآمد به جای ساختار ناکارآمد موجود بود. فرمان مشروطیت را می‌توان اولین قدم در راهی جدید دانست، راهی که در آن قرار است فرمان و دستور کم رمق شوند و کم‌کم رنگ ببازند، و راه جدید که به آن حکومت قانون گویند به تنها راه و مسیر حرکت بدل شود. اولین قدم‌ها نه چندان قدرتمند و استوار، بلکه ضعیف برداشته شد و پس از آن هم این راه جدید با مشکلات بزرگ و کوچکی دست وپنجه نرم کرد، به شکلی که تا مدت‌ها صرفا به عنوان راه فرعی و نمایشی به ایفای نقش پرداخت. امروز با گذشت یکصد و هفده سال از زمان صدور این فرمان، و حکمرانی شاهان بسیار و روسای جمهور فراوان و به وقوع پیوستن وقایع پرشمار، مجلس شورای اسلامی محصول صدور آن فرمان و آن وقایع است، اما پرسش مهم این است که تا چه میزان، حکومت قانون محقق شده است؟