بیست و ششم تیر ماه سالگرد تأسیس شورای نگهبان است اما در ایران شورای نگهبان قدمتی بیش از نظام جمهوری اسلامی دارد و در عصر مشروطه شورای نگهبان با تفاوت در وظایف و اعضا وجود داشت. در عصر مشروطه مقرر شد در هر زمانی هیئتی از مجتهدین و متدینین که کمتر از پنج نفر هم نباشند بر مواردی که در مجلس مطرح می‌شود نظارت کنند تا قانونی خلاف مقدسات اسلام تصویب نگردد.
وظایف شورای نگهبان در حال حاضر دو مورد است که مورد اول در دوران مشروطه هم کم و بیش جزو وظایف شورای نگهبان بوده یعنی نظارت بر مصوبات مجلس و بررسی مطابق مصوبات با قانون اساسی و دین اسلام است، اما مورد دوم که در دوران مشروطه سابقه نداشت، شورای نگهبان نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آرا عمومی و همه‌پرسی را بر عهده دارد.
اما این نظارت بر انتخابات در حال حاضر یعنی بررسی صلاحیت کاندیداها است که می‌تواند به سه نتیجه برای کاندیداها ختم شود، اول احراز صلاحیت که یعنی کاندیدا از نظر شورا شرایط لازم را دارد و می‌تواند در انتخابات شرکت کند. دوم رد صلاحیت که یعنی فرد مورد نظر به‌طور قطعی شرایط لازم را ندارد و همین طور به معنی عدم حق شرکت در انتخابات است و شکل سوم عدم احراز صلاحیت است که در نوع خود ابتکاری جالب است و به معنی این است که نمی‌توان به‌طور قطعی گفت فرد شرایط را دارد یا ندارد و البته کاندیدا حق شرکت در انتخابات را ندارد.
تقریباً نمی‌توان معیار شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها را با مشخص و توضیح داد چرا که گاهی اوقات برخی کاندیداها که در گذشته در سمت‌های مهمی بوده‌اند بعد از کاندیدا شدن رد صلاحیت یا عدم احراز صلاحیت شده‌اند و عملاً از شرکت در انتخابات کنار رفته‌اند. از جمله این افراد می‌توان به آقایان اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد اشاره کرد که هر کدام دو دوره رئیس‌جمهور ایران بودند اما در انتخابات‌های بعدی تایید صلاحیت نشدند و همین طور علیرضا زاکانی که در انتخابات سال‌های 1392 و 1396 احراز صلاحیت شد اما در سال 1400 تایید صلاحیت شد.
به نظر می‌رسد روال بررسی صلاحیت‌ها می‌تواند به روشی برای حذف افراد از انتخابات و پررنگ کردن شانس پیروزی کاندیدای خاص تبدیل شود و شاید به همین دلیل است که میزان مشارکت در انتخابات رو به کاهش است.
پیشنهاد نگارنده این است که اصولی مشخص و رسمی برای بررسی صلاحیت‌ها عنوان شود و نتایج بررسی صلاحیت‌ها و دلایل کاملاً واضح که موجب رد صلاحیت شده را به‌طور همگانی اعلام گردد و به‌دنبال بررسی مطالبی که با علم ناچیز انسانی قابل بررسی نیست نباشند.