محدود بودن و تجدید ناپذیر بودن منابع انرژی فسیلی و آلودگی‌های محیط‌زیستی ناشی از آن، ضرورت و اهمیت استفاده از انرژی پاک را نشان‌می‌دهد. مشکلات محیط‌زیستی ناشی از استفاده از سوخت فسیلی به‌ویژه گرم شدن زمین ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای، کاهش محصولات کشاورزی و تغییرات آب و هوایی و باران‌های اسیدی حاصل احتراق سوخت‌های فسیلی که موجب صدمه به جنگل‌ها، دریاچه‌ها و... می‌شوند و از کار افتادن چرخه حیات مسئله‌ای است که بشر با آن مواجه و دانشمندان در راستای نجات بشر و جبران خسارت تلاش می‌کنند.
انرژی اساس و پایه توسعه است و مسئله انرژی و نحوه تأمین آن از مهم‌ترین مسائل هر دولت است، دسترسی فراوان و ارزان به منابع انرژی با حداقل مخاطره محیط‌زیستی که ابعاد مختلف اجتماعی و اقتصادی را در بلند مدت مرتفع نماید. انرژی‌های نو (پاک) بر پایه فناوری پایه‌گذاری شده‌اند که تأمین کننده انرژی منازل و صنایع از جمله گرمایشی، سیستم حمل و نقل و سیستم روشنایی هستند.
انرژی‌های نو به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به انرژی خورشید هستند و ایران با توجه به وسعت زیاد آن و منطقه جغرافیایی، می‌تواند به‌عنوان یک پتانسیل برای تولید انرژی پاک در جهان باشد.
از اهداف مهم توسعه پایدار، منابع انرژی است چرا که عامل اقتصادی بعد از نیروی کار برای جوامع محسوب‌می‌شود. و یک نیاز اساسی برای استمرار فعالیت‌های اقتصادی، رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی است.
دولت‌ها باید با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید، بتوانند از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی یا انرژی آب که در مقایسه با انرژی‌های فسیلی (انرژی کثیف) آلودگی محیط‌زیستی ندارند و در کاهش انتشار گازهای آلاینده و گازهای گلخانه‌ای نقش مهمی ایفا کنند، بهره‌مند شوند. کشورهای پیشرفته و در حال توسعه متوجه ضرورت انرژی تجدید پذیر شده‌اند. تنوع در استفاده از این منابع انرژی و کاهش وابستگی به انرژی فسیلی، استفاده از انرژی‌های نو موجب قطع وابستگی کشورها به سایر کشورهای تأمین انرژی می‌شود، منبع تولید انرژی به‌صورت منطقه‌ای و محلی امکان‌پذیر است، موجب ارتقا سطح جامعه می‌شود، موجب توسعه تکنولوژی در کشورها می‌شود. انرژی‌های نو کمتر در معرض نوسانات قیمت در بازارهای جهانی قرار دارند و از این رو به ثبات اقتصادی کمک می‌کنند. بسترسازی و قابلیت ایجاد فرصت اشتغال در جوامع محلی دارد که باعث توانمندسازی و تقویت خوداتکایی جوامع محلی (کاهش فقر) می‌شود. در برخی از کشورها نیز هزینه بالای راه اندازی انرژی نو و چالش‌های آن متغییر می‌باشد که سوخت‌های فسیلی همچنان به‌عنوان منبع اصلی انرژی محسوب می‌شوند.
برای دستیابی به انرژی‌های نو باید در سطح کلان قانون‌گذاری شود و اجرای آن طبق مقررات وضع شده پیگیری شود که متأسفانه اهداف کلان کشور و سیاست‌های اجرایی در این زمینه نامشخص است. اگر اقتصاد و انرژی کشور تنها وابسته به یکی از انواع انرژی و آن هم نوع تجدید ناپذیر و فسیلی باشد، آسیب‌های جبران‌ناپذیر در پی خواهد داشت. نکاتی که باید با توجه به وضعیت هر کشور مورد توجه قرار گیرد شامل موارد زیر می‌باشد:
قیمت گذاری ها باید بر اساس ارزیابی هزینه‌ها، منافع اجتماعی و اقتصادی
دسترسی عادلانه به انرژی‌های نو برای همه افراد جامعه
مشارکت دولت‌ها بر اساس توافق نامه‌های منطقه‌ای و بین المللی برای دستیابی به جدیدترین تکنولوژی
مشارکت فعال نهادهای دولتی و غیردولتی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار
حمایت دولت‌ها از سرمایه‌گذاران و اجرای برنامه‌های تشویقی
هزینه راه اندازی و سرمایه ابتدایی برای انرژی‌های نو به‌مراتب گران‌تر از سوخت‌های فسیلی است، اما در اهداف سیاسی برای امنیت انرژی، باید پیش بینی بلند مدت داشت و عرضه و تقاضا برای لزوم مقابله با گرم شدن زمین نیز مطرح است. عدم سرمایه‌گذاری اولیه، مشکلات فنی، دیربازدهی و برگشت سرمایه اولیه، ساختارهای ناهماهنگ، قیمت گذاری نامشخص انرژی، موانع و مقررات اقتصادی و سیاسی و... موجب شده‌است در ایران به انرژی‌های نو با هدف جدی تأمین امنیت و پایداری انرژی نگاه نشود. وزارت نفت، وزارت نیرو، سازمان انرژی اتمی، سازمان سانا (سازمان انرژی‌های نو ایران) اگر چه در مدیریت انرژی مسئولی تدارند اما متولی اصلی برای مدیریت انرژی کشور سازمان مشخصی نیست. بر اساس سند چشم‌انداز 20 ساله کشور، ایران در سال 1404 باید جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری منطقه باشد. بدون شک با توجه به موقعیت حساس منطقه و اهمیت انرژی در سطح بین‌الملل، رسیدن به این هدف بدون برنامه و تدون و اجرای طرح جامع انرژی امکان‌پذیر نیست.
مهشید قاسمی