کتاب توتالیتاریسم، اثری از هانا آرنت است که اولینبار در سال1951 به چاپ رسید. آرنت در این اثر ارزشمند، نهادها و عملکرد جنبشهای توتالیتر را مورد بررسی قرار داده و بر دو نمونهی شاخص از دولتهای تمامیتخواه در دوران معاصر تمرکز میکند: آلمان نازی و روسیهی استالینیست. آرنت به شکلی مستدل بیان میکند که این دو حکومت، دو روی یک سکه بودند و نه فلسفههایی در مقابل یکدیگر. او با اتکا به این نگرش، تبدیل طبقههای مختلف اجتماعی به تودهها، نقش پروپاگاندا در رویارویی با جهان غیرتمامیتخواه، استفاده از ترس و تروریسم، و انزوا و طردشدگی را به عنوان پیشنیازهای شکلگیری حکومتهای تمامیتطلب معرفی میکند.
هانا آرنت در کتاب توتالیتاریسم، با تحلیل روی به وجود آمدن یهودیستیزی در اروپا آغاز میکند و به چگونگی رشد و نمو این جنبش میپردازد. او به اهمیت تودهها و اتحادی که میان اوباش و نخبگان در زمان استقرار حکومتهای توتالیتر به وجود میآید اشاره میکند و به روشهای تبلیغاتی و سازمانی این حکومتها برای ماندگاریشان میپردازد. در کل میتوان گفت که کتاب حاضر از این میپرسد که حکومتهای توتالیتر چه هستند، چگونه رخ میدهند و چگونه دوام میآورند.
«وظیفه پلیس توتالیتر کشف جنایت نیست بلکه وظیفهاش این است که هرگاه حکومت تصمیم میگیرد که گروه معینی از جمعیت کشور را دستگیر کند، حاضر به خدمت باشد. مزیت سیاسی عمده پلیس مخفی توتالیتر این است که تنها آنها مورد اعتماد بالاترین مرجع اقتدار رژیم هستند و میدانند که کدام خط سیاسی باید بر کشور تحمیل شود.(توتالیتاریسم؛ هانا آرنت)»
علیرضا مالمیر