چاپ

در شماره پیشین این سلسله از مقالات به بیان این نکته پرداختم که آنچه تحت عنوان نقد اصلاح‌طلبی به رشته تحریر درمی‌آید نه از برای آن است که خدشه‌ای بر زحمت‌ها و رنج‌هایی که فعالان در این عرصه متقبل می‌شوند و خواهند شد وارد آید و به‌نوعی رقبا با این مجموعه از مقالات به رقص آیند که دیدید یکی از معتقدان به اصلاحات چگونه دست مزد رهبران آن را داده است بلکه مقصود از تألیف و انتشار این مطالب از برای آن است که بگویم اصلاح‌طلبان برای رسیدن به بالاترین حد از توجه و اهتمام به انتظارات نسل‌های آینده باید قدم‌های اساسی‌تری برای نیل به موقعیت یک جریان حزبی بردارند که برای تحقق این آرزو وامید در این بخش به کارکردهای یک حزب سیاسی ورود می‌کنیم تا ببینیم که حزب سیاسی باید به انجام چه اموری اهتمام ورزد.
برای ورود در این مبحث بسیار گسترده و درعین‌حال پیچیده لازم است که به تعریفی موجز از فعالیت حزبی اشاره‌ای بنمایم، فعالیت حزبی را می‌توان فعالیتی منسجم، با برنامه و متکی بر نیروی انسانی آموزش‌دیده و آشنا به راه دانست که برای در اختیار گرفتن قدرت از طریق شرکت در انتخابات و یا نظارت بر نوع اعمال قدرت از طریق نقد مستمر فعالیت می‌نماید تا با ایجاد پیوندهای ارگانیک میان مردم و حکومت فرایند جدی تصمیم سازی بر مبنای مطالبات واقعی مردم تا حصول به اتخاذ تصمیم‌های جامع و با نتایج پایدار را به وجود آورد تا دست‌یابی مردم به رفاه ممکن شود. اگر شمای بسیار روشن مورداشاره از فعالیت فوق را مورد دقت قرار دهیم ارکان زیر در کارکردهای حزبی مشاهده خواهد شد
1. سازمان‌دهی
2. آموزش
3 . انضباط تشکیلاتی
4 . تبیین مسئولیت سیاسی
حال اگر با دقت و وسواس به بررسی شرایط وجودی این ارکان بپردازیم ملاحظه خواهیم کرد که اصلاح‌طلبی در ایران مخصوصاً آنچه که تحت عنوان جریان اصلاح‌طلبان در درون حکومت جمهوری اسلامی بدان مشهورند هیچ‌یک از این کارکردها را در فعالیت‌های خود به نمایش نمی‌گذارند برای نمونه در کدام برهه از زمان و در نزد کدام‌یک از مجموعه قریب به بیست تشکل اصلاح‌طلبی و در یک بیانیه روشن و آشکار اقدامات به انجام رسیده برای تحقق وظایف و کارکردهای مشروحه مورداشاره قرارگرفته و ساختارهایی تشکیل‌شده و عناصر مربوطه معرفی شده‌اند و یا پس از مشغول بکار شدن و دست‌یابی به محصولاتی مبین تسلط بر کارکردها و وظایف مورداشاره در نمایشگاهی و یا در بولتنی مطرح و به نمایش گذارده شده است
بلی در محدوده زمانی خاصی یکی از مجموعه‌های اصلاح‌طلبی اقدامات گسترده‌ای را برای دست‌یابی به موقعیت عملیاتی کردن کارکردهای مورداشاره به انجام رساند اما چون این اقدامات نه‌تنها از سوی مجموعه‌های دیگر اصلاح‌طلبان مورد تأیید قرار نگرفت بلکه برخی از این مجموعه‌ها در عمل مواضع شداد و غلاظی علیه این اقدامات اتخاذ کردند حاکمیت آن‌ها را دستاویز خود قرار داد و در عمل به تعطیل کردن و بازداشتن آن‌ها از ادامه کار اقدام کرد و نتیجه این شد که امروز اصلاح‌طلبان مجموعه‌هایی را شهادت می‌دهند که نه
1. سازمان‌دهی به مفهوم رتبه‌بندی تخصصی عناصر و تعریف وظایف و تعیین نوع فعالیت‌های روشن را دارا می‌باشند
2. آموزش را ابزار و امکانی برای مشخص ساختن آرزوها و آرمان‌ها برای نهادینه شدن در منش و شخصیت عناصر وابسته به خود مورد شناسایی و استفاده قرار نمی‌دهند
3. به انضباط تشکیلاتی که لازمه اتخاذ مواضع بر مبنای شرایط و عمل به وظایف بر مبنای برداشت مشخص از شرایط مشخص است تن نداده و اقدام نمی‌کنند
4. و نه اینکه مشخص ساخته‌اند که مسئولیت سیاسی مجموعه‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده آن‌ها از کجا آغاز و با بجا گذاردن چه نتایجی به کجا منتهی می‌شود
و ازاین‌روست که همه هیاهو و همه پوز سیاسی اصلاح‌طلبان به محدوده انتخابات و یا روایت اتفاقات بعد از وقوع و برجای گذاردن صدمات بسیار شدید مختصر شده است و در عمل اصلاح‌طلبی وجود ندارد که به‌روشنی بتواند بگوید که مثلاً در
1- برای در اختیار گرفتن قدرت از طریق شرکت در انتخابات و یا نظارت بر نوع اعمال قدرت از طریق نقد مستمر چه‌کاری باید انجام داد و یا حتی برای بجا آوردن چنین وظیفه‌ای درکل تقویم‌های سیاسی چه تعداد نیرو و با چه مقدار توان تحلیل و فعالیت سیاسی وارد میدان کرد
2- و یا چگونه با ایجاد پیوندهای ارگانیک میان مردم و حکومت فرایند جدی تصمیم سازی بر مبنای مطالبات واقعی مردم تا حصول به اتخاذ تصمیم‌های جامع و با نتایج پایدار را سامان‌دهی کرد تا حاکمیت بتواند با عمل به تعهدات خود در یک تقویم سیاسی راه دست‌یابی مردم به رفاه را هموار سازد
از همین روست که امروز اصلاح‌طلبان در ایران به شیر بی‌یال و کوپال و اشکمی می‌مانند که نه حاکمیت از آن‌ها حساب می‌برد تا برای عدم همراهی افکار عمومی با تولیدات فکری آن‌ها تلاش کند و نه مردم اقبال کامل و تعهدآوری را به اصلاح‌طلبان نشان می‌دهند تا با تأثیر گرفتن از خط‌مشی‌های منتشره و ابلاغ‌شده از سوی آنان رابطه خود را با حاکمیت به‌روشنی تفسیر نمایند تا حاکمیت برای حفظ قدرت و ادامه استیلای بر عرصه‌های آن در خود تغییراتی ایجاد کند و یا محیط بیشتری را برای عرض‌اندام در آن زمانی که حتی اصلاح‌طلبان در قدرت‌اند برایشان تدارک ببیند.