با توسعه فعالیتهای صنعتی و کشاورزی، ورود آلاینده های مختلف به محیط زیست و زنجیره غذایی انسانها از بزرگ‌ترین چالشهای جهانی به شمار میآید؛ چراکه با افزایش جمعیت جهان و اهمیت مسائل بهداشتی، میزان تقاضا برای مواد غذایی سالم و بهداشتی افزایش یافته است. دولتها در تلاش هستند تا علاوه بر تأمین امنیت غذایی، ایمنی مواد غذایی را از طریق کنترل آلاینده ها ارتقا دهند.
برخی از آلاینده ها به نسبت آلاینده های شناخته شده برای عموم مردم ناشناخته و نوظهور هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تهدیدی بر سلامتی گیاهان و جانوران هستند. عوامل بسیاری ایمنی مواد غذایی را تهدید میکنند از جمله؛ عوامل بیماری زا (باکتری، ویروس، انگل)، سموم قارچی (آفلاتوکسین، اوکراتوکسین)، فلزات سنگین (سرب، جیوه، کادمیوم)، سموم شیمیایی دفع آفات در کشاورزی، آلاینده های آلی و آنتی بیوتیکها، هورمونها و افزودنیها و نگهدارندههای مواد غذایی.
تأمین غذای با کیفیت، سالم و کافی مسئله مهم و اساسی برای امنیت ملی است. ایمن نبودن مواد غذایی علاوه بر این‌که موجب نگرانی سلامت عمومی و افزایش فشار بر کادر بهداشت و درمان اعمال میکند، بردرآمد کشاورزان، مشاغل و کسب‌و‌کارهای مرتبط با مواد غذایی اثرگذار است. تغذیه با مواد غذایی ناسالم و بیماریهای ناشی از مواد غذایی ناسالم هزینههای اجتماعی و اقتصادی بر دولت تحمیل میکند. در سال‌های گذشته با اقدامات و ارزیابی های متعدد در بخش بهداشت وضعیت تغذیه بهبود یافت، اما بررسی وضعیت فعلی سلامت جامعه (امنیت و ایمنی غذایی) نشان‌دهنده مشکلات زیاد در این حوزه و بیماری با منشا مواد غذایی است. انتظار میرود وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و سایر ارگانهای مسئول و مرتبط، برای کنترل آلاینده ها بیش از پیش به تدوین و ارائه سیاست‌ها، برنامه‌ها و خط‌مشی‌های سلامت مواد غذایی توجه کنند و بر اساس آنالیز ریسک میزان استاندارد هر آلاینده در هر ماده غذایی را تعیین کنند.
مهشید قاسمی