نویسنده: امیرحسین سمائی
5 سپتامبر خانم لیز تراس 47 ساله به‌عنوان نخست‌وزیر جدید بریتانیا انتخاب شد. او تحصیل‌کرده رشته سیاست، فلسفه و اقتصاد از کالج مرتون آکسفورد است. لیز تراس قبل از ورود به سیاست، به مدت 10 سال در صنعت انرژی و مخابرات به‌عنوان مدیر بازرگانی و مدیر اقتصاد کارکرده است.
علیرغم اینکه لیز تراس از والدینی چپ‌گرا متولدشده است و قبلاً یکی از اعضای حزب لیبرال دموکرات بوده است، برخلاف صداهای میانه‌تر مانند تام توگندات (رئیس کمیته امور خارجی پارلمان بریتانیا) و رقیب سابق انتخاباتی، به‌طور گسترده‌ای در سمت راست حزب محافظه‌کار دیده می‌شود.
او ابتدا در سال 2006 به‌عنوان عضو شورای شهر گرینویچ انتخاب شد و سپس در سال 2010 به‌عنوان نماینده مجلس نورفولک جنوب غربی انتخاب شد. خانم تراس قبل از تصدی وزارت امور خارجه به‌عنوان وزیر آموزش‌وپرورش، وزیر محیط‌زیست، وزیر دادگستری، وزیر خزانه‌داری، وزیر امور خارجه تجارت بین‌الملل، رئیس هیئت تجارت وزیر برای زنان و برابری‌ها خدمت کرده است.
تفکرات راست لیز تراس باعث شده است او را با مارگارت تاچر مقایسه کنند و کپی کردن ژست‌ها و لباس‌های مارگارت تاچر یکی از برگ‌های برنده او در پیروزی برای رهبری حزب محافظه‌کار بوده است. او برای اولین بار در تاریخ بریتانیا، هیچ‌یک از چهار پست اصلی دولتی: نخست‌وزیر، وزیر خزانه‌داری، وزیر خارجه وزیر کشور را در اختیار یک مرد سفیدپوست قرار نداده است.
بدون شک بحران اقتصادی مهم‌ترین چالش پیش روی لیز تراس است و تورم ده‌درصدی انگلستان در ماه‌های آینده به 13 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. مهم‌ترین برنامه‌های اقتصادی لیز تراس در شرایط نابسامان اقتصادی انگلستان و افزایش قبض‌های انرژی خانواده‌ها، کاهش مالیات است. خانم تراس قصد دارد هزینه‌های مالیات شرکت‌ها را تا 30 میلیارد پوند در سال کاهش دهد و مالیات بر ارزش‌افزوده را نیز برای کمک به خانواده‌ها تا 5 درصد کاهش دهد.
در شرایط حاد بحران اقتصادی، لیز تراس برخلاف حزب کارگر که دنبال برنامه رفاه اجتماعی هستند معتقد است راه‌حل مشکلات اقتصادی بریتانیا افزایش هزینه‌های رفاهی نیست، بلکه تصمیم صحیح، تحریک اقتصاد از طریق سیاست‌های مالیاتی پایین است و استدلال می‌کند که نگاه کردن به همه سیاست‌های اقتصادی از طریق “دریچه توزیع مجدد کمک‌های دولتی” مسیر اشتباه است.
یکی دیگر از بحران‌های جدی در انگلستان، بحران انرژی است که رابطه مستقیمی با تورم دارد که در صورت عدم کنترل، بسیاری از کسب‌وکارها را ورشکسته خواهد کرد و خانواده‌ها را تحت‌فشار قرار می‌دهد. افزایش برنامه‌ریزی‌شده سقف قیمت انرژی در ماه اکتبر و چشم‌انداز افزایش‌های ترسناک‌تر در طول زمستان، بزرگ‌ترین و جدی-ترین مشکلی است که تراس با آن مواجه خواهد بود.
هرچند تابستان نارضایتی به اتمام رسیده است اما پاییز اعتصابات در راه است. وکلای دادگستری اولین گروه در صف اعتصاب‌ها هستند و اعتصابات راه‌آهن به لطف بن‌بست مذاکرات بین مدیران صنعت و رهبران اتحادیه‌ها ادامه خواهد داشت، همچنین کارمندان دولت، پزشکان، پرستاران و معلمان چشم‌انداز مثبتی برای بهبود اقتصادی خود ندارند.
موضع بسیار مهمی که رسانه‌ها و افکار عمومی بخصوص کنشگران جامعه زنان موردتوجه قرار داده‌اند، موضوع برابری جنسیتی است. با انتخاب لیز تراس به‌عنوان نخست‌وزیر انگلستان، این کشور با در نظر گرفتن رهبران زن از بسیاری از کشورها پیشی گرفته است. خانم تراس با شکست هم‌حزبی خود ریشی سوناک بعد از مارگارت تاچر و ترزا می به‌عنوان سومین نخست‌وزیر این کشور انتخاب‌شده است.
بسیاری از تحلیلگران با تردید نسبت به نتایج این انتخاب برای مقابله با نابرابری جنسیتی نگاه می‌کنند و هشدارهایی که نتیجه آن تضمین پیشرفت برای زنان در مقایسه با سایر نقاط جهان خواهد بود مطرح می‌کنند.
تنها 63 کشور تابه‌حال یک زن را در بالاترین مقام قدرت انتخاب کرده‌اند و بریتانیا در حال حاضر در کنار ایسلند، نیوزلند، لیتوانی و لهستان با سه رئیس دولت زن قرار دارد. در این رتبه‌بندی، سوئیس با پنج و فنلاند با چهار رهبری زنان رتبه‌های اول و دوم را دارند.
بسیاری از فمینیست‌ها در بریتانیا و دیگر کشورها، حتی مخالفین تراس احتمالاً به خاطر شکستن شدن سقف شیشه‌ای در این کشور خوشحال خواهند بود؛ اما مبارزات کمپین انتخاباتی او نشان می‌دهد، پیشرو بودن لیز تراس به‌عنوان یک رهبر زن برای او در مرتبه اهمیت اول قرار ندارد، بلکه همچون مارگارت تاچر وفاداری او در درجه اول به حزب محافظه‌کار انگلستان مربوط می‌شود و نه جنسیت او.
این موضوع در عدم‌حمایت لیز تراس از نخست‌وزیر زن فنلاند (سنا مارین) که به خاطر انتشار ویدیوی مهمانی خصوصی موردحمله قرار گرفت، به‌خوبی نشان می‌دهد که اولویت‌های لیز تراس فراتر از مطالبات فعالین حقوق زنان است و او سیاست‌های حزب محافظه‌کار را در اولویت قرار داده است؛ اما برخلاف لیز تراس، هیلاری کلینتون با انتشار عکس در حال رقص خود در توییتر، در حمایت از نخست‌وزیر زن فنلاند خواست تا به رقصیدن ادامه دهد.
لیز تراس در شروع کار آن‌چنان علاقه‌ای به حمایت از جنبش‌ها و حرکت‌های مرتبط با مبارزه علیه نابرابری جنسیتی نشان نداده است و باوجوداینکه تا قبل از این در کنار پست وزیر امور خارجه، مسئولیت وزارت زنان و برابری هم بر عهده داشت اما در مورد رویکرد خود در برابر سیاست‌های جنسیتی در مقابل افکار عمومی سکوت کرده است.
بااین‌حال، حتی برخی از منتقدان حزب محافظه‌کار، تعهد او نسبت به دفاع از حقوق باروری را زیر سؤال برده‌اند. او به‌عنوان وزیر امور خارجه هیچ اظهارنظری در مورد قانون سقط‌جنین در ایالات‌متحده نداشته و هیچ مخالفتی با حذف آزادی سقط‌جنین برای زنان نداشته است.
لیز تراس تنها در یک مصاحبه از عبارت فمینیسم استفاده کرده است و این‌چنین بیان کرد: زنان باید مستقل باشند و نباید به‌عنوان قربانیآن‌که نیاز به حمایت ویژه دولت دارند شناخته شوند، زنان باید افراد مستقلی نام‌برده شوند که سیاست‌های دولتی و قوانین به دنبال توانمندسازی آن‌ها هستند.
جنگ اوکراین، بحران انرژی زمستان پیش رو اروپا و اقتصاد نابسامان انگلستان شرایط سختی را برای نخست‌وزیر محافظه‌کار ایجاد خواهد کرد و در دو سال آینده حزب محافظه‌کار انگلستان در قبال طرفداران و افکار عمومی خود باید پاسخگوی سیاست‌های جدید خانم لیز تراس باشد.