چاپ

معمولاً افراد غیرسیاسی، اطلاعات و شناخت دقیقی از دسته‌بندی‌های رایج در سیاست و متصدیان سیاسی ندارند. مثلاً بسیاری از مردم گمان می‌کنند که اصلاح‌طلبان و اصولگرایان، درواقع دو حزب در کشور هستند. درحالی‌که این‌ها دو جریان سیاسی محسوب می‌شوند و تعداد زیادی حزب در هر کدام از این جریان‌ها مشغول فعالیت هستند.
در نظام جمهوری اسلامی ایران، سه جریان سیاسی به رسمیت شناخته‌شده است. اصلاح‌طلبی، اصولگرایی و معتدلین و مستقلین، این سه جریان را شامل می‌شوند. بیش از صد حزب در کشور دارای مجوز فعالیت هستند که هرکدام زیر مجموعهٔ یکی از این جریانات مشغول‌اند. برای برخورداری از اجازه فعالیت، هر کدام از احزاب باید موازین و قواعدی را رعایت کنند که در صورت نقض آن‌ها، مجوز فعالیت ایشان معلق یا لغو می‌گردد.
غیر از این سه جریان، می‌توان به جریاناتِ دیگری هم اشاره کرد که حکومت کنونی ایران، به دلایل مختلفی اجازه فعالیت رسمی به آن‌ها نداده است. مجموعه‌های اپوزسیون، تحول‌خواه و قائلین به مبارزات مدنی ازجمله این موارد هستند.
شهروندان می‌توانند، جریانات سیاسی را از طریق الگوها و متغیرهای مختلفی از هم تمیز دهند. شاید یکی از ساده‌ترین تقسیم‌بندی‌ها، در شرایط موجود در ایران، درنظرگرفتن شاخصه‌ای چهارگانه باشد. اینکه یک جریان سیاسی یا یک تشکیلات سیاسی از منظر؛ رابطه دین و حکمرانی/ الگوهای اقتصادی مورد توصیه/ سیاست مردم‌سالار یا غیردموکراتیک/ و درنهایت رویکرد حفاظت از ساختار موجود یا نگاه تحول‌خواهانه به ساختار حاکم، قابل تقسیم‌بندی باشد. برخلاف اینکه در کشور ما، حرکت‌های جریانی و جبههای رایج است و مردم نیز به‌جای شناخت احزاب، جریان‌های سیاسی را می‌شناسند. این احزاب و تحزب است که لازمهٔ مسیر توسعه سیاسی کشور است. شهروندان نیز برای سنجش احزاب از منظرِ چهار شاخص بالا، هیچ راهی جز برقراری ارتباط و مطالعه احزاب و رصد گفتار و کردار دقیق آن‌ها در طی زمان ندارند.